Zbrodnia agresji - Polska ratyfikowała poprawki do statutu MTK, czas na zmiany w polskim KK?

Kilka dni temu (25 września 2014 r.) Henryka Mościcka-Dendys, Podsekretarz stanu ds. parlamentarnych, polityki europejskiej i praw człowieka, złożyła w imieniu RP dokumenty ratyfikacyjne dotyczące poprawek do statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego w sprawie przyjęcia definicji zbrodni agresji i zasad wykonywania jurysdykcji nad nią przez MTK (zobacz relację tutaj oraz stan ratyfikacji tutaj). W tym samym czasie dokumenty ratyfikacyjne złożyła również Hiszpania i Łotwa. Tym samym liczba państw, które zaakceptowały poprawki wzrosła do 18 (zob. podsumowanie tutaj). Do wejścia w życie poprawek konieczne jest zatem jeszcze przystąpienie do nich co najmniej 12 państw (aby osiągnąć pułap 30 ratyfikacji) oraz podjęcie ostatecznej decyzji co do objęcia jurysdykcją MTK zbrodni agresji przez Zgromadzenie Państw Stron Statutu MTK, co ma nastąpić nie wcześniej niż po 1 stycznia 2017 r.

Przyszłość arbitrażu w TTIP wciąż niepewna

Arbitraż inwestycyjny (ISDS) nie przestaje wywoływać kontrowersji w kontekście TTIP. Podczas prezentacji nowych komisarzy unijnych Cecilia Malmström, komisarz EU ds. handlu podkreśliła, że UE powinna negocjować TTIP tak, aby arbitraż inwestycyjny był w pełni transparentny i nie ograniczał regulacji w interesie publicznym. 

Temat ISDS w TTIP jest obecnie ‘zamrożony’ w oczekiwaniu na wynik unijnych konsultacji społecznych w tej sprawie. Zakończyły się one 13 lipca br. i przyniosły prawie 150 tysięcy komentarzy. Wg. Financial Times Malmström zasugerowała, że przyszłość ISDS w TTIP nie jest wcale zagwarantowana. Podkreśliła ona również, że jako komisarz zapewni większą przejrzystość dostępu do informacji nt. negocjacji TTIP.

Rosnieft chce samemu explorować Arktykę w poszukiwaniu ropy

Rosnieft, który po sankcjach gospodarczych związanych z agresją na Ukrainę przechodzi poważne problemy finansowe, planuje samemu kontynuować przygotowania do wydobycia ze złóż ulokowanych na Morzu Karskim. 

Strategiczny partner Rosnieftu w projekcie Exxon Mobil wycofał się ze współpracy z partnerem rosyjskim po ogłoszeniu sankcji. Dyrektor Generalny Rosnieft w wywiadzie dla agencji Bloomberg (więcej informacji tutaj) uznał, że ze względu na zasobność złoża (1bln baryłek), a także potencjalną możliwość występowania innych podobnych złóż w bezpośrednim sąsiedztwie, Rosnieft zamierza kontynuować prace nad zagospodarowaniem złoża. Przeszkodą w realizacji planów przedsiębiorstwa jest z pewnością fakt, że Rosja nie dysponuje technologiami umożliwiającymi wydobycie ropy w tak niesprzyjających warunkach. Przedsiębiorstwo planuje jednak znaleźć innych partnerów w miejsce Exxon, którzy umożliwią realizację tego przedsięwzięcia. Determinacja Rosnieftu po części wynika z faktu, iż projekt ten znajduje się pod szczególnym patronatem Prezydenta Rosji Władimira Putina, który w sierpniu, przed nałożeniem ostatnich sankcji, osobiście uruchomił wspólną platformę wiertniczą Exxon i Rosnieft (więcej informacji tutaj).

Włochy nie mają już problemu przeludnienia więzień?

Wygląda na to, że władze włoskie zdołały się uporać z problemem dużej liczy skarg wpływających do ETPCz w związku z przeludnieniem więzień i bardzo złymi warunkami odbywania kar pozbawienia wolności. 

W dwóch decyzjach Gennaro Stella i 10 innych skarżących p. Włochom oraz Rodon Rexhepi i 7 innych p. Włochom Trybunał ocenił, że obecnie obowiązujące we Włoszech przepisy oraz wdrożenie w więziennictwie zmian organizacyjnych oferują zasadniczo odpowiednie możliwości właściwego zadośćuczynienia ewentualnym naruszeniom art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w zw. z odbywaniem kary pozbawienia wolności. Wszystkie te działania zostały podjęte w celu wykonania wyroku pilotażowego Torreggiani i inni p. Włochom. Komitet Ministrów RE w czerwcu br. ostatecznie zamknął nadzór nad wykonaniem tego wyroku przez władze włoskie, co umożliwiło Trybunałowi wydanie wspomnianych decyzji. 

Dla skarżących istotne jest to, że pomimo faktu, iż ich skargi zostały złożone przed wprowadzeniem zmian do włoskiego porządku prawnego, Trybunał stwierdził niewykorzystanie przez nich krajowych środków prawnych i odesłał ich do systemu krajowego. Jeżeli ten jednakże okaże się nieskuteczny, skargi do Trybunału mogą wrócić. A warto pamiętać, że w sprawach włoskich sytuacja tego typu miała już miejsce, gdy wprowadzony przez władze środek na przewlekłość postępowań tzw. ustawa Pinto, okazał się w praktyce nieskuteczny. Z problemem przewlekłości i ogromną liczbą skarg na tym tle, władze włoskie i Trybunał zmagają się do dziś. 

Nie pozostaje nic innego, jak życzyć powodzenia, bo w Trybunale zawisłych jest jeszcze ok. 3500 skarg dotyczących przeludnienia włoskich więzień.

O parafowaniu CETA… którego nie było

Na piątek 26 września zapowiadano formalne parafowanie umowy w sprawie Kompleksowej umowy gospodarczej-handlowej pomiędzy UE i Kanadą (CETA) oraz Umowy o partnerstwie strategicznym (STA) podczas szczytu w Ottawie. Do parafowania jednak nie doszło. Prawdopodobnie powodem tego były protesty państw członkowskich przeciwko umowie, w tym głównie niemieckie protesty przeciwko systemowi rozstrzygania sporów inwestycyjnych. Ostatecznie więc Herman van Rompuy, Jose Manuael Barroso oraz Stephen Harper (premier Kanady) świętowali podczas szczytu zakończenie negocjacji obu umów. 

Droga implementacja dyrektywy siarkowej w linii Stena Line

Stena Line, jedna z największych linii promowych funkcjonujących na Bałtyku, przygotowuje się do wejścia w życie 1 stycznia 2015 roku zapisów dyrektywy siarkowej. Konieczność wykorzystywania droższych paliw odbije się w sposób negatywny na funkcjonowaniu tego przewoźnika. Uprzedzając negatywne konsekwencje zmiany prawa Stena Line od 2013 roku wdraża program restukturyzacyjny mający na celu poprawienie wyników przedsiębiorstwa. Stena szacuje, że konieczność korzystania z odsiarczonego paliwa spowoduje wzrost kosztów paliwa wykorzystywanego przez przedsiębiorstwo o ponad pół miliona złotych dziennie. W konsekwencji Stena planuje podnieść koszty frachtu o 15%, wdraża także programy oszczędności energii. Prowadzone są także badania nad wykorzystaniem LNG a nawet metanolu jako paliwa na statkach Stena Line, a także nad bardziej efektywnymi i ekologicznymi metodami wykorzystania tradycyjnych paliw.

Czy obywatele mogą formalnie zablokować podpisanie CETA i TTIP?

Komisja Europejska decyzją z 10 września odmówiła grupie organizacji pozarządowych formalnej rejestracji inicjatywy obywatelskiej, której celem byłoby zablokowanie przyjęcia umów o wolnym handlu i inwestycjach pomiędzy UE a Kanadą (tzw. CETA) oraz UE i USA (tzw. TTIP). Inicjatywa STOP TTIP została zgłoszona w lipcu. Jej celem było przekonania Komisji Europejskiej do formalnego wycofania mandatów negocjacyjnych CETA i TTIP. Zgłaszający tę inicjatywę argumentowali, że obie umowy zawierają kontrowersyjny system rozstrzygania sporów inwestor-państwo, ale też reguły współpracy regulacyjnej, które są zagrożeniem dla reguł demokracji i państwa prawa. 

ETS o digitalizacji zasobów bibliotecznych i ochronie praw autorskich

Wydany niedawno (11 września br.) przez Trybunał Sprawiedliwości wyrok w sprawie C-117/13 Technische Universität Darmstadt przeciwko Eugen Ulmer KG (zob. też komunikat prasowy), może być interesujący dla wszystkich korzystających z bibliotek, a szczególne dla robiących to zcęściej niż inni studentów i naukowców. ETS musiał odpowiedzieć na pytanie, z którym zwrócił się niemiecki Bundesgerichtshof w związku z zawisłym przed nim sporem pomiędzy Technische Universität Darmstadt a wydawnictwem Eugen Ulmer KG. 

Biblioteka uniwersytecka najpierw odrzuciła ofertę wydawnictwa co zakupu elektronicznych wersji ("e-booków") wydawanych przez nie podręczników, a następnie zdigitalizowała jedną z oferowanych w ten sposób książek, podręcznik Winfrieda Schulzego „Einführung in die neuere Geschichte”, którą wcześniej zakupiła w wersji drukowanej. Zdigitalizowana książka została następnie udostępniła na stanowiskach komputerowych czytelni. Wydawnictwo wystąpiło z powództwem o zaprzestanie digitalizacji spornej książki i uniemożliwienie użytkownikom biblioteki jej drukowania lub utrwalania na dysku pamięci USB i ewentualnego wynoszenia tak uzyskanych kopii poza bibliotekę.

Drugie dochodzenie w Republice Środkowoafrykańskiej

Dziś Prokurator MTK Fatou Bensouda zdecydowała o otwarciu kolejnego dochodzenia odnośnie wydarzeń w Republice Środkowoafrykańskiej (oświadczenie Bensoudy: tu). O rzeziach i groźbie popełnienia ludobójstwa pisaliśmy tu i tu. 30 maja 2014 roku władze Republiki przedstawiły wniosek do MTK o wszczęcie dochodzenia, obecna decyzja Prokurator wychodzi mu zatem naprzeciw. MTK obejmie swoim dochodzeniem zbrodnie popełnione od 2012 roku. 

Informacje będące w posiadaniu Prokurator dają uzasadnione podstawy do stwierdzenia, że zarówno grupy Séléka jak i anti-balaka popełniały zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie wojenne włączając w to morderstwa, zgwałcenia, grabieże, wykorzystywanie dzieci poniżej 15 roku życia w walce, itd. Zdaniem Bensoudy lista zarzutów nie ma końca.

Warto odnotować, że Republika Środkowoafrykańska jest stroną Statutu MTK i że to już drugi wniosek z Republiki. Decyzja o otwarciu pierwszego dochodzenia zapadła już w 2007 roku i od tego czasu sprawa się toczy (zobacz tu). Dzisiejsza decyzja otwiera nowe dochodzenie, będą się zatem toczyły dwie odrębne sprawy dotyczące zbrodni popełnionych w Republice Środkowoafrykańskiej.

Zapowiedź skarg do ETPCz przeciwko Ukrainie w sprawie zestrzelenia malezyjskiego boeinga

Trzy niemieckie rodziny ofiar tragedii malezyjskiego boeinga z lipca br. zapowiadają złożenie do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka skarg przeciwko Ukrainie. Zgodnie ze słowami pełnomocnika, zarzutem, który zostanie podniesiony jest „zabójstwo przez zaniechanie”, którego dopuściła się Ukraina nie zamykając swojej przestrzeni powietrznej mimo świadomości, że sytuacja w rejonie jest wyjątkowo niestabilna. Nie znane są żadne dalsze szczegóły skarg, trzeba jednak przyznać, że pomysł jest interesujący.

Pozostaje czekać, jak zachowa się w obliczu takich skarg Trybunał. Wydaje się, że nawet gdyby uznał skargi za dopuszczalne, co obecnie wydaje się wątpliwe w sytuacji braku zakończenia jakichkolwiek badań na miejscu katastrofy, z rozstrzygnięciem powinien poczekać do zakończenia postępowań międzypaństwowych Ukraina v. Rosja. W tych bowiem sprawach – choć nadal nie znamy tak naprawdę zarzutów wysuniętych przez władze ukraińskie przeciwko Rosji, Trybunał rozstrzygnie o zasięgu efektywnej kontroli Ukrainy nad terytorium.

Spór pomiędzy USA a Gwatemalą o prawa pracownicze

US Trade Representative, Micheal Froman, ogłosił w zeszłym tygodniu decyzję rządu amerykańskiego o kontynuowaniu postępowania przeciwko Gwatemali dotyczącego naruszania przez ten kraj praw pracowniczych. W szczególności, Stany Zjednoczone zarzucają Gwatemali naruszenie postanowień umowy CAFTA-DR (Dominican Republic-Central America-United States Free Trade Agreement), poprzez niewystarczające działania rządu gwatemalskiego w zakresie zwalczania pracy dzieci, zagwarantowania pracownikom prawa do zrzeszania się oraz przestrzegania przepisów o minimalnych warunków pracy (gwarancje w tym zakresie przewiduje jednej z rozdziałów umowy CEFTA-DR). Sprawa zostanie rozstrzygnięta przez trzy osobowy panel arbitrażowy. Zgodnie z postanowieniami umowy CEFTA-DR, panel może nałożyć na Gwatemalę karę finansową (do 15 mln USD/rocznie) lub zezwolić Stanom Zjednoczonym na zastosowanie sankcji handlowych w postaci wycofanie niektórych koncesji wynikających z umowy. 

Proces Kenyatty przed MTK. O słabości międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości

Proces prezydenta Kenii Uhuru Kenyatty przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym został przełożony (decyzja Trybunału tu). O problemach Prokurator MTK pisaliśmy już kilkanaście razy (np. tu i tu), ostatnio pisaliśmy o tym, że nosi się ona z odroczeniem postępowania ze względu na brak wystarczających dowodów aby Kenyattę osądzić (zobacz tu). 

Decyzja Trybunału, na mocy której planowane na 7 października rozpoczęcie procesu zostaje przełożone, dotyczy także organizacji dwóch konferencji dotyczących stanu sprawy (7 i 8 października) a także kilku innych wniosków procesowych, m.in. przekwalifikowania dokumentów. Omówione zostaną też kwestie bezpieczeństwa pokrzywdzonych w kontekście przełożenia procesu. 

Smutna konstatacja, którą należy się podzielić jest taka, że proces nie rozpocznie się nigdy o ile przeciwko Kenyatcie nie wystąpi np. Unia Afrykańska. Na pojawienie się nowych, wystarczających dowodów na osądzenie go nie ma bowiem co liczyć. Zresztą, Kenijczykom chyba nie przychodzi do głowy, że można osądzić syna założyciela Kenii, pierwszego prezydenta, którego nazwisko nosi największe kenijskie lotnisko, nawet jeżeli byłby on pospolitym zbrodniarzem.

Rosja oskarża Zachód o naruszanie prawa WTO – kto ma rację?

Prezydent Putin w czwartkowym przemówieniu na posiedzeniu Rady Państwowej Federacji Rosyjskiej oświadczył, że kraje zachodnie stosując sankcje wobec Rosji dopuściły się złamania fundamentalnych zasad Światowej Organizacji Handlu (WTO). W tym kontekście przywołał on, między innymi, zasadę równego dostępu krajów do zagranicznych rynków towarów i usług oraz zasadę najwyższego uprzywilejowania (zobacz informacje dostępne tu lub tu). Putin dodał jednocześnie, że kontrsankcje wprowadzone prze Rosję nie mają na celu ukarania krajów zachodnich a jedynie ochronę narodowych interesów.

Jest to kolejne wystąpienie najwyższego przedstawicieli władz Rosji, w którym podnosi się kwestię naruszenia zasad WTO. Jak informowaliśmy o tym tu i tu, Rosja groziła już wcześniej wniesieniem skargi do WTO na działania USA. Czy Rosja ma więc rację? Czy zachodnie sankcje gospodarcze naprawdę naruszają reguły Światowej Organizacji Handlu?

Szkockie referendum: nie "Independence Day" ale święto demokracji

Wczorajsze (18.09) referendum w sprawie niepodległości Szkocji zakończyło się wygraną przeciwników odłączenia od Zjednoczonego Królestwa (nieco ponad 55% głosów przeciw). Jednak największym "zwycięzcą", co podkreślają i komentatorzy i sami Szkoci (niezależnie od stosunku do kwestii niepodległości), została... demokracja: w głosowaniu wzięło udział 84,5% uprawnionych. Strona przegrana z honorem przyjęła wynik referendum. Lider Scottish Nationalist Party i jednocześnie premier Szkocji, Alex Salmond (główny inicjator referendum i kampanii niepodległościowej) zaapelował, by wszyscy Szkoci poszli w jego ślady i zaakceptowali demokratyczny werdykt (zob. tekst przemówienia Salmond'a tutaj). Z kolei zwolennicy pozostania Szkocji w Zjednoczonym Królestwie, a przede wszystkim chyba władze centralne w Londynie, przyjęli do wiadomości wiele argumentów i racji zwolenników secesji. Znalazło to wyraz już w przemówieniu Davida Camerona wygłoszonym tuż po ogłoszeniu wyników (tekst zob. tutaj), w którym obiecuje on m.in. większą decentralizację i więcej niezależności dla wszystkich państw składowych Zjednoczonego Królestwa np. w kwestiach podatkowych i budżetowych.

Wniosek UE o powołanie panelu WTO w sporze z Rosją dotyczącym lekkich samochodów dostawczych

Jak informowaliśmy o tym jakiś czas temu (zobacz nasz post tu), Unia Europejska (UE) wszczęła w maju 2014 r. formalne konsultacje z Rosją dotyczące ceł antydumpingowych stosowanych przez ten kraj w odniesieniu do lekkich samochodów dostawczych z Niemiec oraz Włoch. Cła antydumpingowe zostały nałożone przez Euroazjatycką Komisję Gospodarczą i wynoszą 26,9% dla samochodów z Niemiec oraz 23% dla samochodów z Włoch.

Przetrzymywanie Irakijczyka przez wojska brytyjskie w trakcie wojny w Iraku w 2003 r. zgodne z EKPCz

Wyrok ETPCz w sprawie Hassan p. Wlk. Brytanii na pewno zaliczony będzie do kamieni milowych orzecznictwa. Wyrok wytycza standard eksterytorialnego zastosowania art. 5 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w trakcie międzynarodowego konfliktu zbrojnego.

Przed wyborami sędziów do MTK - komentarz Williama Pace z Koalicji na rzecz MTK

Wybory na sędziów MTK muszą być przedmiotem naszego blogowego zainteresowania, zwłaszcza że w rywalizacji bierze udział nasz kandydat - prof. Piotr Hofmański (zobacz nasz wcześniejszy post o szansach naszego kandydata).

Właśnie ukazał się wywiad z Williamem Pace, założycielem Koalicji na rzecz MTK, dość opiniotwórczej osoby w środowisku. Pace podkreśla, że przegląd kandydatur wskazuje, że niekoniecznie są one najlepszej jakości, a państwa nierzadko nie nominują najlepszych specjalistów, lecz kierują się politycznymi względami. Warto tu przypomnieć, jak sędzia amerykańska Patricia Wald niejednokrotnie podkreślała, że konwencje genewskie z 1949 r. o ochronie ofiar wojny miała po raz pierwszy w ręku w samolocie z Waszyngtonu do Hagi, kiedy już sędzią trybunału jugosłowiańskiego została... Jej ignorancja nie przeszkodziła jej w byciu dość dobrze ocenianym, ze względu na kompetencje, sędzią tegoż trybunału (zaowocowało bowiem jej krajowe doświadczenie w orzekaniu i praktyczne podejście).

Staruszkowie-zbrodniarze stawiani przed sądem... i dobrze!

Media informują o postawieniu w stan oskarżenia Oskara Groeninga, lat 93, (zobacz tutaj, tutaj i tutaj, oskarżony doczekał się już nawet obszernego hasła na Wikipedii). W Auschwitz zajmował się rzeczami odebranymi węgierskim Żydom, w tym liczeniem ich pieniędzy. Oskarżyciel hanowerski zarzuca mu pomocnictwo w 300.000 morderstw w związku z jego służbą jako SS-Rottenführer w obozie śmierci.

Nie mamy dostępu do oryginalnego aktu oskarżenia, warto jednak zwrócić uwagę, że wszystkie gazety mówią jedynie o odpowiedzialności za morderstwa, którego karalność, zgodnie z prawem niemieckim, nie przedawnia się (zob. niemiecki kodeks karny z 1998 r., Sec. 78 (2)). Wydaje się jednak, że czyny Groeninga można również zakwalifikować jako udział w ludobójstwie. Warto przypomnieć, iż w orzecznictwie choćby Najwyższego Trybunału Narodowego (specjalny polski sąd, który sądził wybrane sprawy z okresu II wojny światowej; zob. tzw. wyrok oświęcimski ) podkreślano, iż wszystkie osoby zaangażowane w dokonywanie ludobójstwa, bez względu, jaka była dokładnie ich rola (czy to wrzucali puszki z trucizną, czy też odwozili więźniów do komór gazowych), ponoszą za nie odpowiedzialność.

Angelina Jolie w służbie ONZ

Angelina od lat oddaje swój wizerunek w służbie Narodom Zjednoczonym, zwracając oczy mediów, a co za tym idzie całego świata, na palące problemy naszej cywilizacji, z którymi należy się zmierzyć.

 

Dziś skrót prasy ONZ (tu) informuje o jej misji w związku z kryzysem na Morzu Śródziemnym. Nie od dziś wiadomo, że stanowi ono okno na świat dla uchodźców z Afryki. W samodzielnie skleconych łódkach, lub przepełnionych łodziach starają się oni przedostać do Europy. Od czasu Arabskiej Wiosny uchodźców jest coraz więcej. Coraz więcej jest też ofiar w ludziach tych morskich ucieczek. Szacuje się, że od początku tego roku utonęło lub zaginęło 2500 osób. Jednocześnie ponad 130000 osób przedostało się do Europy od początku tego roku. Statystyki są alarmujące. Europa po pierwsze nie wie, jak poradzić sobie z tak energicznym napływem uchodźców, a po drugie nie wie jak zaradzić śmierciom na morzu, które staje się gigantycznym cmentarzem.

 

Angelina podkreśla, że musimy się obudzić wobec skali tego kryzysu. Jest w tym dużo racji, ale już dawno przestał to być problem tylko Europy.

 

 

Wysoki Komisarz NZ do spraw uchodźców António Guterres (od prawej) i specjalny wysłannik Angelina Jolie (w środku) słuchający o ratowaniu uchodźców podczas operacji morskich na Malcie. Photo: UNHCR/P. Muller

 

 

Palestyna, USA, Izrael a jurysdykcja MTK

Niedawno pisaliśmy o trudnościach, które wiążą się z oceną sytuacji Palestyny przez Międzynarodowy Trybunał Karny (zobacz tu), w tej sprawie wypowiadała się także Fatou Bensouda, Prokurator MTK, zobacz tu.

Sprawa naturalnie ma także drugie dno, czym można wytłumaczyć fakt, że choć kolejne tygodnie mijają, Palestyna nadal nie jest stroną Statutu MTK. Otóż media donoszą, że kwestia złożenia zgody na jurysdykcję Trybunału jest teraz przedmiotem rozgrywki politycznej (zobacz obszerny artykuł tu - tam też informacja o tym, że prezydent Palestyny Mahmoud Abbas złożył aplikację dotyczącą uznania jurysdykcji MTK po czym wycofał ją - jeszcze podczas trwania bombardowań Strefy Gazy).

Kolejne sankcje gospodarcze wobec Rosji

12 września 2014 r. weszły w życie najnowsze sankcje Unii Europejskiej (UE) wobec Rosji (o wcześniejszej rundzie informowaliśmy tu). Sankcje zostały przyjęte już 8 września ale UE wstrzymywała się z ich wprowadzeniem do czasu przeprowadzenia oceny aktualnej sytuacji na terenach wschodniej Ukrainy (w tym działań Rosji podejmowanych w kontekście zawieszeniem broni wynegocjowanego w Mińsku pomiędzy Ukrainą a separatystami). Należy uznać, że ocena ta wypadła negatywnie gdyż ostatecznie zdecydowano się na ich wejście w życie. 

Nowe sankcje dotyczą obszarów objętych wcześniejszymi sankcjami i zasadniczo mają za zadanie zwiększenie ich dolegliwości. Obejmują one następujące środki:

Nakaz Aresztowania dla Bandy

W lipcu pisaliśmy o sprawie Bandy przed MTK (zobacz tu). Przypisuje mu się odpowiedzialność za zaatakowanie sił pokojowych Unii Afrykańskiej w Sudanie (AMIS) i zabójstwo jej przedstawicieli podczas najazdów w miejscowości Haskanita w 2007 roku, a tym samym popełnienie zbrodni wojennych objętych jurysdykcją MTK.

Choć Banda stawił się dobrowolnie na wezwanie trybunału (w czerwcu 2010 roku) Trybunał wydał właśnie nakaz aresztowania przeciwko niemu, wskazując że ponieważ Sudan nie współpracuje z Trybunałem nie można zagwarantować, że Banda znów pojawi się dobrowolnie, niezależnie od tego jaką wyraża wolę. 

Nakaz Aresztowania jest, zdaniem MTK, niezbędny i ma wymusić obecność oskarżonego podczas rozprawy. Trybunał w decyzji zaznaczył także, że jeśli Banda stawi się dobrowolnie Trybunał weźmie to pod uwagę określając warunki jego pozostania w Holandii podczas procesu. Nakaz Trybunału nie był jednogłośny (zobacz tu), opinię odrębną złoży sędzia Chile Eboe-Osuji, powiadomimy o tym niebawem. Szczegóły sprawy przeciwko Bandzie znajdują się tu, zaś szczegóły obecnego postępowania tu.

27. sesja Rady Praw Człowieka NZ

Od 8 do 26 września trwa 27. sesja Rady Praw Człowieka NZ. Do najważniejszych tematów dyskutowanych podczas sesji będą należeć kwestie poszanowania praw człowieka w Sudanie, Sudanie Południowym, Syrii, Iraku oraz inicjatywy tematyczne dotyczące mniejszości seksualnych. Na ostatnie dni sesji zaplanowano natomiast interaktywny dialog z Wysokim Komisarzem ds. Praw Człowieka NZ nt. Ukrainy. Debata ws. Ukrainy zostanie zorganizowana zgodnie z rezolucją przyjętą podczas 26. sesji Rady w czerwcu br. Jeżeli dyskusja ma odnieść jakikolwiek skutek, państwa członkowskie UE powinny wykazać się w trakcie tej debaty wyjątkową czujnością, żeby nie dopuścić do narzucenia przez przedstawicieli Rosji rosyjskiej narracji ws. konfliktu na Ukrainie.

Warto odnotować, że podczas rozpoczętej właśnie sesji Rady swoje pierwsze wystąpienie publiczne miał nowopowołany Komisarz Praw Człowieka Zeid Ra'ad Al Hussein. Zastąpił on panią Navi Pillay, której mandat wygasł 31 sierpnia br. Komisarz skoncentrował się w swoim wystąpieniu na kwestiach związanych z globalizacją, zrównoważonym rozwojem oraz prawach migrantów. Zobaczymy, jak poradzi sobie ze stojącymi przed nim wyzwaniami pierwszy Azjata, Arab i muzułmanin na tym stanowisku.

Przewodniczący-elekt J.-C. Juncker przedstawia skład swojej Komisji

Przewodniczący-elekt Jean-Claude Juncker ogłosił wczoraj (10 września) proponowany skład "swojej" Komisji Europejskiej. Przedstawił również swoją wizję sposobu pracy Komisji, która znalazła odzwierciedlenie w jej strukturze. 

W nowej Komisji będzie powołanych aż siedmioro wiceprzewodniczących, jednak nie będą to funkcje czysto nominalne czy reprezentacyjne. Będą oni bowiem kierować pracami tzw. zespołów projektowych, złożonych z kilku komisarzy oraz koordynować ich działania. Skład zespołów będzie się zmieniał w zależności od potrzeb i materii stanowiącej przedmiot prac zespołów. Oprócz wybranej już wcześniej Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (F. Mogherini z Włoch - zob. nasz post), która wiceszefową KE zostaje z urzędu, stanowiska wiceprzewodniczących otrzymali F. Timmermans z Holandii (Pierwszy Wiceprzewodniczący, obszar Better Regulation, Inter-Institutional Relations, the Rule of Law and the Charter of Fundamental Rights), Kristalina Georgieva z Bułgarii (Budget & Human Resources), Alenka Bratušek (Słowenia, Energy Union), Jyrki Katainen (Finlandia, Jobs, Growth, Investment and Competitiveness), Andrus Ansip (Estonia, Digital Single Market), Valdis Dombrovskis (Łotwa, Euro & Social Dialogue). Taki sposób pracy ma według samego Junckera zapewnić Będą oni ze sobą współpracę "w duchu kolegialności i wzajemnej zależności. Chcę pokonać niechęć do dzielenia się informacjami, panującą w sztywnych strukturach, i wprowadzić nowy sposób współpracy w obszarach, w których Europa może rzeczywiście coś zmienić." 

Sąd w Nowym Orleanie uznał, że BP jest odpowiedzialne za wyciek ropy w Zatoce Meksykańskiej w 2010 r.

Sąd w Luizjanie wydał 4 września wyrok w sprawie przeciwko BP oraz jej partnerom - Transocean i Halliburton ze skargi Stanów Zjednoczonych. Sprawa dotyczyła wycieku ropy naftowej na platformie wiertniczej Deepwater Horizon w kwietniu 2010 r. W wyniku wycieku i zapalenia się ropy naftowej skażeniu uległ ocean i wybrzeże Luizjany na przestrzeni ok. 60 km. Zginęło tez 11 osób, a kilkanaście zostało rannych. Sędzie Carl Barbier uznał, że to BP jest odpowiedzialne za katastrofę, ze względu na rażące zaniedbania oraz lekkomyślność. Sędzie Barbier ocenił, że BP jest w 67 % odpowiedzialne na wyciek (Transocean w 30%, a Halliburton w zaledwie 3%).

Wyrok wydaje się być przełomem w sprawie. Na rozstrzygnięcie czekają bowiem jeszcze pozwy indywidualne, na które czwartkowy wyrok może mieć znaczny wpływ. Stwierdzenie przez sędziego "rażącego niedbalstwa" w odróżnieniu od spodziewanego zwykłego niedbalstwa spowoduje prawdopodobnie wzrost wysokości orzekanych odszkodowań (komentarz Reuters) Szacuje się, że w wyniku orzeczenia przesądzającego winę BP mogą być na koncert nałożone kary nawet w wysokości 18 miliardów $. To znacznie więcej niż przewidywało BP, które stworzyło fundusz na pokrycie tych strat w wysokości zaledwie 3,5 mld $. Jak donosi Guardian, ogłoszenie wyroku spowodowało już 4 września spadek akcji spółki o 5%. BP oczywiście zapowiedziało złożenie apelacji.

Proces Kenyatty rozpocznie się… nigdy???

Na stronie BBC można przeczytać, że proces prezydenta Kenii – Uhuru Kenyatty - przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym nie rozpocznie się i po raz kolejny zostanie przełożony, tym razem nawet bezterminowo (tu).

Pisaliśmy już kilkakrotnie o problemach, z którymi boryka się Prokurator MTK. Chodzi głównie o brak dowodów w sprawie, i „znikających” czy wycofujących się świadków. Zobacz nasze posty: tu oraz tu oraz tu. Kenyatta jest oskarżany o popełnienie zbrodni przeciwko ludzkości w czasie zamieszek powyborczych na przełomie 2007/2008 roku, zobacz szczegółowo tu.

Deus ex machina ws. Enrica Lexie

Do lutego b.r. sporadycznie referowaliśmy sprawę dwóch włoskich marynarzy Massimiliano Lattore i Salvatore Girone oczekujących w Indiach na proces w związku z incydentem ze skutkiem śmiertelnym, którego byli sprawcami w 2012 roku (zob. nasze posty). Od wypadku tamtejszy wymiar sprawiedliwości, z Sądem Najwyższym włącznie, co kilka tygodni wynajduje kolejne powody do odraczania wszelkich decyzji. Ostatnio dyskutowana jest wręcz konieczność zmiany sędziego orzekającego w sprawie (tj. mającego zadecydować, czy sprawie może zostać nadany bieg w niższej instancji). Wydaje się, że nadzieje na to, że dzieląca Indie i Włochy sprawa "sama się rozwiąże" w końcu się ziściły.

Ekstradycja do USA podejrzanego o współpracę z Al-Kaidą Tunezyjczyka naruszeniem EKPCz

Po przerwie wakacyjnej ETPCz powrócił do obowiązków. 

Przedmiotem rozstrzygnięć stały się m.in. 2 sprawy dotyczące wydaleń z Francji do Rosji oraz z Belgii do USA. 

Sprawa Trabelsi p. Belgii dotyczyła ekstradycji do USA obywatela tunezyjskiego, której władze belgijskie dokonały pomimo nałożenia przez Trybunał 'interim measures' w postaci zakazu ekstradycji. W USA skarżący był ścigany na podstawie zarzutów o przestępstwa terrorystyczne w zw. z działalnością Al-Kaidy za co grozi mu kara dożywotniego pozbawienia wolności.

Argentyńskie obligacje - bellum omnium contra omnes

Na początku sierpnia informowaliśmy, że Międzynarodowe Stowarzyszenie Swapów i Derywatów (ISDA) ogłosiło zajście "zdarzenia kredytowego" dla argentyńskich obligacji, co pociągało za sobą konieczność rozliczenia odnośnych swapów ryzyka kredytowego (CDSów). 

Celem rozliczenia CDSów - ustalenia kursu sprzedaży obligacji objętych default'em przeprowadzona miała zostać aukcja. Ponieważ niezbędne było określenie jej przedmiotu, a do ISDA wpłynęły skargi dotyczące dwóch zrestrukturyzowanych instrumentów na prawie japońskim, Stowarzyszenie odroczyło termin aukcji o kilka tygodni (Reuters, ISDA delays Argentina CDS auction until September). Do aukcji ostatecznie doszło 3 września (ISDA, ISDA Americas Credit Derivatives Determinations Committee: CDS Auction Relating to the Argentine Republic; wyniki aukcji dostępne są tutaj) mimo m.in. próby przeprowadzenia dobrowolnego swapu obligacji wyemitowanych na prawie amerykańskim na instrumenty prawa krajowego (nasz post tu). 

Wprawdzie nowojorski sędzia Griesa stwierdził, że obejście w ten sposób wyroku nakazującego równe traktowanie zarówno wierzycieli, którzy uczestniczyli w restrukturyzacji długu jak i tych niewspółpracujących, byłoby sprzeczne z prawem, jednak w kilka godzin po aukcji, w nocy z 3 na 4 września argentyński Senat podjął uchwałę o przeprowadzeniu swapu na obligacje krajowe (Le Monde, Accord du Sénat argentin sur le remboursement de la dette du pays). Rozważane jest także umożliwienie wierzycielom wymiany obligacji na instrumenty podlegające jurysdykcji Francji (The Telegraph, Argentina votes to move debt, ignores US ruling it's 'illegal'; Reuters, Argentina proposes France as bond payment jurisdiction). Teraz ustawę zatwierdzić musi niższa izba parlamentu. Celem legislatury jest zakończenie prac do 30 września, kiedy upływa termin spłaty kolejnej partii obligacji (MercoPress, Argentine Senate approves bill changing debt payment jurisdiction; next step Lower House).

Nowy regulamin arbitrażowy LCIA

Z dniem 1 października b.r. wejdzie w życie nowoprzyjęty regulamin Londyńskiego Sądu Arbitrażu Międzynarodowego (LCIA Arbitration Rules).

Wśród zasługujących na uwagę rozwiązań wskazać można:

• doraźne środki ochrony - w "nadzwyczajnie nagłych" przypadkach jeszcze przed ukonstytuowaniem sądu arbitrażowego strona ma prawo wystąpić o wyznaczenie tymczasowego arbitra, który podejmuje doraźne decyzje na podstawie dokumentów bez konieczności wysłuchania stron (art. 9B);
• wytyczne dla stron pełnomocników - m.in. stronom zakazano prób kontaktu, w związku ze sporem, z arbitrami lub pracownikami LCIA (z wyłączeniem sekretariatu) bez wiedzy drugiej strony (art. 13(4)), a ewentualna zmiana pełnomocników wymagać będzie zatwierdzenia przez sąd arbitrażowego, tak aby nie narażać toku postępowania (art. 18(3,4));
• możliwość konsolidacji postępowań (art. 22(1);
• możliwość wystąpienia z żądaniem oddania sporu do arbitrażu oraz wniesienia odpowiedzi drogą elektroniczną (art. 1(2,3), 2(2,3)).

Szerzej:

• Mayer Brown, What’s new in the “final draft” LCIA Arbitration Rules?,
• Field Fisher, New LCIA Arbitration Rules in force from 1 October 2014.

Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości zajmie się sprawą delimitacji wód terytorialnych Somalii i Kenii

28 września 2014 roku Somalia złożyła skargę na Kenię dotyczącą delimitacji wód Oceanu Indyjskiego. Somalia zwróciła się do MTS powołując się na art. 36 Statutu MTS oraz na deklaracje uznające jurysdykcję MTS złożone przez Somalię i Kenię odpowiednio w 1964 i 1965 roku, w związku z brakiem możliwości osiągnięcia przez Somalię i Kenię porozumienia na drodze negocjacji dyplomatycznych. Spór dotyczy sposobu rozgraniczenia wód terytorialnych, wyłącznej strefy ekonomicznej oraz szelfu kontynentalnego. Stanowisko Somalii uwzględnia podział morza terytorialnego zgodnie z regułą ekwidystantu, podczas gdy do podziału wyłącznej strefy ekonomicznej i szelfu uwzględniać ma okoliczności wspominane w art. 74 i 83 Międzynarodowej Konwencji o Prawie Morza. Kenia stoi na stanowisku zastosowania metody ekwidystantu dla całości rozgraniczanych terytoriów. Więcej informacji tutaj

17 kandydatow na sędziów MTK - a wśród nich Polak- jakie ma szanse?

Zbliżają się grudniowe wybory na nowych sędziów Międzynarodowego Trybunału Karnego. Zgromadzenie Państw Stron ma w sumie wybrać 6 nowych członków składu sędziowskiego, w tym aż dwóch z naszej - Europy Wschodniej - grupy regionalnej. 

Polska wystawiła jako kandydata prof. Piotra Hofmańskiego (obecnie sędzia SN oraz wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego), który rywalizować będzie w ramach grupy Europy Wschodniej z pięcioma innymi kandydatami. Który z nich okaże się najgroźniejszy?

Popatrzmy najpierw na statystyki. Wśród nowych sześciu sędziów powinien znaleźć się min. 1 mężczyzna (pozostałe osoby mogą być płci żeńskiej), wydaje się więc, że o wiele większe szanse na wybór mają tym razem kobiety, gdyż jest ich w MTK obecnie po prostu za mało, by mówić o "sprawiedliwej reprezentacji sędziów płci żeńskiej i męskiej" (zob. art. 36 (8)(a) iii Statutu MTK). Z tego względu, kandydatki Litwy i Chorwacji wysuwają się na prowadzenie..., zwłaszcza, że na 17 kandydatów tylko 5 to kobiety.

Ukraina to nie Zachodni Brzeg

Wczoraj Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki-moon wyraził swoje zaniepokojenie deklaracją Izraela o objęciu 1000 ha ziem w regionie Betlejem jako „state land”. Zdaniem Ban Ki-moona toruje to drogę działalności osadniczej Izraela, ale takie jednostronne akty są sprzeczne z prawem międzynarodowym a jednocześnie utrudniają osiągnięcie porozumienia w razie ewentualnych negocjacji pokojowych. Jednocześnie Sekretarz wezwał Izrael do powstrzymania się od działań sprzecznych z zobowiązaniami międzynarodowymi, powołał się także na ustalenia tzw. „mapy drogowej” (Quartet Road Map, więcej tu i tu), która dotyczyła programu naprawy stosunków palestyńsko- izraelskich i zakładała, że strony mogą pokojowo egzystować obok siebie w stabilnych warunkach, zapewniających wspólny rozwój.