Decyzje ws. najważniejszych stanowisk w UE podjęte - Donald Tusk nowym przewodniczącym Rady Europejskiej

Dziś, na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Europejskiej w Brukseli zostały podjęte decyzje w sprawie obsady najważniejszych stanowisk w Unii Europejskiej. Dla nas najważniejszą wiadomością jest nominacja premiera Polski, Donalda Tuska na przewodniczącego Rady Europejskiej. Urzędowanie rozpocznie 1 grudnia 2014 r., a jego kadencja będzie trwała 2,5 roku, tj. 31 maja 2017 r. (z możliwością reelekcji). 

Z kolei stanowisko wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa obejmie dotychczasowa minister spraw zagranicznych Włoch Federica Mogherini. Formalnie jest ona także drugim, po przewodniczącym J.-C. Junckerze (z Belgii) wybranym 15 lipca,  członkiem nowej Komisji, która rozpocznie swoją 5-letnią kadencję 1 listopada 2014 r. Przypomnijmy również, że przewodniczącym Parlamentu Europejskiego został już 1 lipca br. Niemiec Martin Schulz.

W ten sposób zostały rozdane najważniejsze stanowiska w Unii Europejskiej. Czeka nas jeszcze wybór pozostałych członków Komisji Europejskiej.

Wybór polskiego premiera na przewodniczącego RE na pewno jest wydarzeniem ważnym i bezprecedensowym, jeśli chodzi o aktywność Polski i Polaków na międzynarodowej scenie politycznej (zakładamy, że wybór Polaka na papieża miał jednak, poza politycznym, także zupełnie inny wymiar i dlatego stanowi wydarzenie nieporównywalne z jakimkolwiek innym).  Jednak to, jaki rzeczywiście będzie wpływ Donalda Tuska na kształtowanie polityki UE i czy sprawowanie przez niego wysokiej funkcji na poziomie Unii przełoży się na wzrost znaczenia Polski na forum UE i  w stosunkach międzynarodowych zależy tak naprawdę od niego samego, od tego czy okaże się, że ma talent do prowadzenia negocjacji i wypracowywania trudnych kompromisów pomiędzy wszystkimi państwami członkowskimi UE. Art. 15 ust. 6 Traktatu o Unii Europejskiej, który określa kompetencje przewodniczącego Rady Europejskiej otwiera bowiem takie możliwości; czy premier Tusk je wykorzysta, czas pokaże.

 

ICMA: reforma klauzul CAC i pari passu w papierach dłużnych

Między innymi na fali mnożących się kontrowersji prawnych w postępowaniach wszczętych przez tzw. sępie fundusze dochodzące od Argentyny spłaty obligacji w pełnej wysokości wraz z oprocentowaniem (zobacz nasze posty nt. NML Capital), Międzynarodowego Stowarzyszenia Rynku Kapitałowego (International Capital Market Association, ICMA) opublikowało właśnie znowelizowane wzory klauzul:

• wspólnego działania (CAC) umożliwiającej restrukturyzację długu mocą decyzji 75% wierzycieli, co ma uniemożliwić szantaż negocjacyjny ze strony wierzycieli niewspółpracujących, oraz 
• równego traktowania (pari passu) gdzie wyraźnie by stwierdzono, że równe traktowanie wierzycieli nie obejmuje równych płatności.

Wzory klauzul mogą być umieszczane państwowych instrumentach dłużnych. 

Linki do dokumentów konsultacyjnych dostępne są tutaj.

Nadzwyczajne posiedzenie RB ONZ ws. sytuacji na Ukrainie

Kilka godzin po tym, jak na terytorium Ukrainy miały wjechać kolumny rosyjskich czołgów i pojazdów opancerzonych (RMF FM, Rosyjska kontrofensywa militarna. Na Ukrainę wysłano kolumny czołgów), a satelitarne zdjęcia pokazujące ruchy wojsk rosyjskich opublikowało NATO (NATO, NATO releases satellite imagery showing Russian combat troops inside Ukraine oraz Photos), na nadzwyczajnym posiedzeniu zebrała się Rada Bezpieczeństwa ONZ. Posiedzenie odbyło się na wniosek Litwy - członka RB ONZ, oceniającej sytuację jako "ewidentna inwazja wojskowa" (RFI, L'Ukraine demande à l'UE une «aide militaire d'envergure»).

Raport WHO na temat e-papierosów

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała przedwczoraj raport dotyczący zasad regulacji elektronicznych urządzeń dostarczających nikotynę (e-papierosów). Raport został przygotowany na zlecenie Konferencji Stron (COP) Konwencji Ramowej Kontroli Rynku Wyrobów Tytoniowych i będzie rozpatrywany podczas następnego spotkania COP, które zaplanowano na połowę października tego roku (spotkanie ma odbyć się w Moskwie). Raport może stanowić podstawę dla dokonania odpowiednich zmian w samej Konwencji lub przyjęcia niewiążących wytycznych dla Stron Konwencji. Nie wydaje się jednak możliwe by zrobił to już COP w Moskwie - dyskusja nad raportem będzie dopiero pierwszym krokiem umożliwiającym uruchomienie odpowiednich procedur decyzyjnych. 

Nieograniczone zawieszenie broni w Gazie

Po 50 dniach bombardowań (pisaliśmy o tym wielokrotnie, zobacz np.: tu i tu) wczoraj pod auspicjami Egiptu ogłoszono zawieszenie broni w strefie Gazy. Zawieszenie ma być bezterminowe (poprzednie trwały pamiętajmy po np. 7 godzin i miały jedynie na celu dostarczenie wody i żywności). Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki-moon wzywa strony (izraelską i palestyńską) do powrotu do negocjacji i przerwania trwającej od 47 lat okupacji.

W tym 8 tygodniowym konflikcie zginęło ponad 2'000 Palestyńczyków, 67 mieszkańców Izraela, a prawie pół miliona Palestyńczyków musiało szukać schronienia w obiektach Narodów Zjednoczonych, jednak nawet te obiekty nie zdołały uchronić wielu z nich przed śmiercią, jako że same także podlegały bombardowaniom.

Czarne chmury nad Facebookiem

Na forum PPM cyklicznie zwracamy uwagę na różne fronty wojny o ochronę prywatności między użytkownikami Internetu a amerykańską administracją (tu o sporze z Microsoftem, tu o aferze Edwarda Snowdena i NSA) i spółkami (nt. kolejnego epizodu walki o prawo do bycia zapomnianym z Google). Tym razem w pierwszoplanową rolę wcielił się Facebook, m.in. wykorzystujący historię korzystania z sieci na potrzeby reklam adresowanych, co ostatnio doprowadziło do złożenia skargi przez Transatlantic Consumer Dialogue do irlandzkiego komisarza ds. ochrony danych osobowych oraz amerykańskiej Federalnej Komisji Handlu (EurActiv, USA i UE sprawdzają Facebooka).

Szczególnie interesująco zapowiada się batalia sądowa rozpoczęta na początku miesiąca w Wiedniu.  Max Schrems - austriacki student który wystąpił z powództwem - domaga się od spółki po 500 euro zadośćuczynienia za naruszenie prywatności użytkowników. Wolę przystąpienia do pozwu zbiorowego przeciwko Facebookowi wyraziło 60'000 użytkowników (Reuters, Class action against Facebook attracts 60,000 users). 

http://www.imagesbuddy.com/

Fiasko planu dobrowolnego swapu argentyńskich obligacji

Argentyna, która z początkiem miesiąca kolejny raz musiała zawiesić obsługę długu zagranicznego (zobacz nasze posty tu i tu), nie mogąc liczyć na to, że z problemów wybawi ją MTS (kolejny post), poszukuje coraz to nowych sposobów wyjścia z sytuacji. Ostatnio Prezydent Kirchner ogłosiła plan dobrowolnej wymiary instrumentów wyemitowanych w Nowym Jorku - spłaty których zostały zablokowane przez tamtejszego sędziego - na krajowe obligacje argentyńskie (FT, Argentina proposes voluntary debt swap; Le Monde, Pour rembourser sa dette, l'Argentine cherche à contourner les Etats-Unis).

Na reakcję nie trzeba było długo czekać. Wielokrotnie przywoływany w naszych wcześniejszych postach nowojorski sędzie Griesa stwierdził, że propozycja obejścia w ten sposób amerykańskich wyroków jest bezprawna (Le Monde, Dette: l'offre de l'Argentine à ses créanciers est « illégale », selon un juge américain). Sędzia zakazał również realizacji tej inicjatywy, choć nie uznał, aby działanie takie stanowić miało obrazę sądu, czego domagali się pełnomocnicy sępich funduszy. Przystanie na propozycję argentyńską - a w rezultacie najpewniej utrata ochrony w jurysdykcji amerykańskiej - jawi się w tej sytuacji jako ryzykowne przedsięwzięcie.

Ukraina p. Rosji - już 3 skargi międzypaństwowe

Apel Sekretarza Generalnego RE w sprawie konieczności dostarczenia pomocy humanitarnej na wschodnie obszary Ukrainy (pisaliśmy o nim na blogu tu) jest okazją do przypomnienia, że w Europejskim Trybunale Praw Człowieka zawisłe są już 3 skargi międzypaństwowe skierowane przez Ukrainę przeciwko Rosji. Poza pierwszą skargą o numerze 20958/14 (o której pisaliśmy na blogu tu) na przełomie czerwca i lipca Ukraina złożyła jeszcze dwie. Skarga nr 43800/14 wpłynęła do Trybunału 13 czerwca i dotyczy 16 dzieci oraz dwóch nauczycieli, którzy zostali w niewyjaśnionych okolicznościach przetransportowani do Rosji. Równocześnie tego samego dnia Trybunał na podstawie art. 39 Regulaminu nałożył na Rosję środki tymczasowe zobowiązując ją do zapewniania tym osobom poszanowania praw i wolności gwarantowanych w Konwencji Europejskiej. Z uwagi na fakt, że zarówno dzieci, jak i nauczyciele powrócili już na Ukrainę, środki tymczasowe zostały zniesione.

Trzecią skargę Ukraina złożyła do Trybunału 9 lipca równocześnie z wnioskiem o zastosowanie kolejnych środków tymczasowych. Ta skarga dotyczy z kolei zatrzymania w Symferopolu Mustafy Dżamilewa. Również w tym przypadku Trybunał zdecydował o zastosowaniu środków tymczasowych, w postaci konieczności zapewnienia panu Dżamilewowi bezpieczeństwa osobistego oraz pomocy prawnej. W tym miejscu należy wspomnieć, że Mustafa Dżamilew złożył do Trybunału także skargę indywidualną, skierowaną zarówno przeciwko Rosji, jak i Ukrainie (pisaliśmy o niej na blogu tu).

Teraz pozostaje oczekiwanie na decyzję Trybunału co do komunikacji wszystkich tych spraw rządowi rosyjskiemu. Jeżeli tak się stanie, pytania skierowane przez Trybunał do Rosji będą stanowiły wyznacznik zakresu, w jakim ETPCz zamierza się zająć się sytuacjami naruszeń praw człowieka w czasie trwającego na Ukrainie konfliktu. Miejmy nadzieję, że owe komunikacje nastąpią w najbliższym czasie. 

150. rocznica podpisania Konwencji genewskiej

22 sierpnia 1864 roku w Genewie podpisano zdawkową, acz przełomową w skutkach Konwencję w sprawie polepszenia losu rannych wojskowych w armiach w polu będących (zob. tekst na stronie PCK).

Z okazji 150 lecia działań humanitarnych MKCK opublikowało 5 minutowy film o zasadach wojny "w pigułce"

oraz rocznicową galerię zdjęć.

Ebola w natarciu?

Na stronie Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organisation) znaleźć można wszelkie informacje na temat wirusa Ebola, jego występowania, cech wirusa, rad dla podróżujących, zobacz tu. Skompilowano tam wszelkie informacje o krajach zagrożonych, terapiach eksperymentalnych, ich efektach, czy nawet etycznych aspektach prowadzenia terapii eksperymentalnej. 

Strona stanowi bardzo przydatne źródło informacji dla tych, których interesuje jak społeczność międzynarodowa reaguje na takie zagrożenia, a także dla tych, którzy niebawem planują podróże do Afryki i szukają porad jak się przed wirusem chronić.

O zagrożeniach informuje polskie MSZ, zobacz np. tu przestrzegając przed wyjazdami do Kenii, Nigerii, Gwinei, Republiki Liberii czy Sierra Leone. Niektóre połączenia lotnicze z tymi krajami tymczasowo zlikwidowano.

Apel Sekretarza Generalnego RE w sprawie konieczności dostarczenia pomocy humanitarnej na Ukrainę

Sekretarz Generalny RE wystosował w środę list do ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich Rady Europy w sprawie konieczności dostarczenia pomocy humanitarnej na wschodnie tereny Ukrainy. Sekretarz przypomniał o zobowiązaniach wszystkich państw do zapewnienia, by na terytoriach poddanych ich jurysdykcji zapewnione było przestrzeganie praw gwarantowanych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Zasugerował by pomoc dostarczona została za pośrednictwem UNHCR oraz Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża w koordynacji z właściwymi władzami. 

Wyciek tekstu CETA. Ile tożsamych rozwiązań znajdziemy w TTIP?

Przed kilkoma dniami niemiecka telewizja ARD opublikowała 521 stronicowy fragment CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement). Dzień później wyciekło pozostałych 1'000 stron załączników i zastrzeżeń do umowy. Oficjalna publikacja ma rzekomo nastąpić po wrześniowym szczycie unijno-kanadyjskim (EU Observer, What the leaked EU-Canada trade paper means for TTIP), jednak to co już poznaliśmy zasługuje na uwagę. Z jednej strony rezultat 5 letnich negocjacji przypuszczalnie nie zmieni się istotne (negocjacje polityczne zakończono 10 miesięcy temu; obecnie trwają prace techniczne nad tekstem), a z drugiej Komisarz Karel de Gucht publicznie stwierdził, że CETA stanowi wzór negocjacyjny dla rozmów ze Stanami Zjednoczonymi na temat TTIP.

CAS w sprawie Legii Warszawa jest nieubłagany..

15 sierpnia do Trybunału Arbitrażowego do spraw Sportu w Lozannie (CAS) wpłynęło odwołanie Legii Warszawa od decyzji UEFA uznającej, że Legia przegrała walkowerem mecz z Celtic Glasgow. Polski klub wniósł także o zastosowanie środka zabezpieczającego w postaci tymczasowego dopuszczenia do IV rundy eliminacji Ligi Mistrzów. Dziś wiemy już, że nic z tego. 

18 sierpnia po południu CAS odrzucił wniosek o zastosowanie środka zabezpieczającego. Rozstrzygnięcie dotyczące odwołania zapadnie w ciągu najbliższych 3 miesięcy, niezależnie jednak od tego czy będzie ono przychylne dla Legii czy też nie, nie zagra ona w Lidze Mistrzów w tym sezonie.

Nikt nie lubi TTIP

Wprawdzie śledzenie kolejnych informacji o protestach przeciwko umowie handlowej pomiędzy UE i Stanami Zjednoczonymi - TTIP staje się już powoli nudne (pisaliśmy już zresztą o tym wielokrotnie), ale można dojść do wniosku, że w zasadzie w Europie przeciwko TTIP są wszystkie możliwe grupy społeczne, niekoniecznie te zwykle zainteresowane handlowymi umowami pomiędzy jakimikolwiek stronami. Jak donosi sobotni Daily Mail kampanię przeciwko TTIP zapowiedział słynny brytyjski kucharz-celebryta Jamie Oliver. Twierdzi on, że umowa może obniżyć standardy europejskiej żywności. Kampanię ma podobno promować taki plakat:

Zarzut dyskryminacji w sprawach pracowniczych możliwy także w sytuacji nielegalnego zatrudnienia

Sąd Najwyższy Wlk. Brytanii wydał niedawno wyrok, w którym uznał za dopuszczalne roszczenia w zakresie dyskryminacyjnego traktowania wysunięte przez pracownika przeciwko swojemu pracodawcy, mimo iż zawarta pomiędzy stronami umowa była niezgodna z prawem.

Powódką była Nigeryjka, która w wieku 14 lat przyjechała na podstawie fałszywych dokumentów przygotowanych przez rodzinę przyszłej pracodawczyni do Wlk. Brytanii w celu podjęcia pracy. Pracodawczyni miała płacić jej ustaloną kwotę wynagrodzenia oraz umożliwić uczęszczanie do szkoły. Żadna z tych obietnic nie została dotrzymana, a dziewczyna była zastraszana i wykorzystywana. Ostatecznie została „wyrzucona” z pracy.

Najważniejszą konkluzją wyroku jest stwierdzenie, iż brak zgodności z prawem umowy o pracę nie pozbawia zatrudnionego możliwości oparcia powództwa o zarzut dyskryminacji. Większość sędziów uznała, że w sprawach dotyczących handlu ludźmi istnieją znaczące powody natury społecznej, by brak zgodności z prawem zawartej umowy nie uniemożliwiał postawienia zarzutu dyskryminacji pomimo tego, iż powódka pracowała nielegalnie i miała nieuregulowany status imigracyjny. Sędziowie uznali, że jej przypadek nie zachęci innych do podejmowania nielegalnego zatrudnienia, ponieważ i tak poniesie ona konsekwencje wynikające z nieuregulowanej sytuacji prawnej.  Zdaniem sędziów przyjęte przez nich rozumowanie będzie miało wręcz odwrotny skutek; możliwość podniesienia zarzutu dyskryminacji nawet w tego typu sprawach będzie działała zniechęcająco na tych, którzy chcieliby nielegalnie zatrudniać imigrantów z nadzieją, że nie będą się oni skarżyć na dyskryminację (więcej informacji na temat orzeczenia można znaleźć tu).

Ciąg dalszy krucjaty portugalskiego TK przeciwko konsolidacji fiskalnej

Jak informowaliśmy w maju i we wrześniu ubiegłego roku portugalski, portugalski Trybunał Konstytucyjny przyjął twardą linię w kolejnych starciach dotyczących dopuszczalności forsowanych przez rząd planów konsolidacji fiskalnej. Tym razem, mocą wyroku z 14 sierpnia, TK za bezprawne uznał trwałe cięcia emerytur za pośrednictwem nowego podatku, który miał zacząć obowiązywać od przyszłego roku (Le Monde, La Cour constitutionnelle portugaise rejette une mesure de rigueur budgétaire). Środek ten - zgodnie z założeniami o doniosłości 34 mln Euro miesięcznie - miał stanowić substytut działań oszczędnościowych uznanych przez Trybunał za bezprawne w maju bieżącego roku. Zmusiło to wówczas rząd to poszukiwania innych oszczędności w wysokości 800 mln Euro (FT, Portugal court ruling on austerity measures threatens tax rises).

Trybunał dopuścił natomiast przywrócenie od września redukcji od 3,5 do 10% wynagrodzeń funkcjonariuszy publicznych powyżej 1'500 euro. Cięcia te zostaną jednak zmniejszone począwszy od stycznia i, zgodnie z zasadą równości, nie mogą być utrzymywane dłużej niż do 2016 roku.

CAS złagodził karę dla "Wampira" Luisa Suareza

Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu (CAS) w Lozannie rozpatrujący odwołanie Urugwajczyka Luisa Suareza ws. ugryzienia włoskiego obrońcy Giorgio Chielliniego podczas ostatnich Mistrzostw Świata częściowo złagodził wyrok nałożony na gracza przez FIFA.

Żródło: The Guardian, http://bit.ly/1nVmVFc
Do skracania adresów URL zazwyczaj używam, nomen omen, Bit(ly).

Za ugryzienie rywala FIFA początkowo nałożyła nań kary wykluczenia z 9 meczów reprezentacji oraz z wszelkich aktywności związanych z uprawianiem dyscypliny przez okres 4 miesięcy, a także grzywnę w wysokości 100'000 CHF. Oznaczało to m.in. niemożność udziału w najbliższym Copa America, w części eliminacji do kolejnych Mistrzostw Świata, a także zakaz gry w barwach FC Barcelony w nadchodzącym sezonie.

USA i ECOWAS podpisały ramową umowę w sprawie handlu i inwestycji

Podczas szczytu USA - Afryka, 5 sierpnia została podpisana ramowa umowa w sprawie handlu i inwestycji (Trade and Investment Framework Agreement - TIFA) pomiędzy USA i Wspólnotą Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS). Tekst umowy nie jest jeszcze dostępny, ale TIFA to w miarę standardowe umowy zawierane przez USA, przewidujące ramy prawne współpracy gospodarczej oraz ustanawiające organy (zwykle Radę TIFA), których zadaniem jest ułatwianie tej współpracy oraz przygotowywanie państw partnerskich do zawarcia w przyszłości umowy o utworzeniu strefy wolnego handlu. Jednocześnie ogłoszono wiele projektów pomocowych na rzecz państw afrykańskich, w tym amerykańscy przedsiębiorcy zobowiązali się do zainwestowania w Afryce 14 miliardów USD w "czystą" energetykę, lotnictwo, sektor bankowy i infrastrukturę. 

Zakaz głosowania więźniów w Wlk. Brytanii po raz kolejny niezgodny z EKPcz

ETPCz po raz kolejny uznał, tym razem w wyroku Firth i inni p. Wlk. Brytanii, że blankietowy zakaz głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego nałożony ustawowo na osoby odbywające karę pozbawienia wolności narusza art. 3 Protokołu nr 1 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Komisja Europejska sprzeciwia się wykonaniu wyroku ICSID

O ile fakt obowiązywania BITów wewnątrz-unijnych nie stanowi obecnie przedmiotu szczególnej dyskusji, o tyle coraz istotniejszego znaczenie nabiera możliwość egzekwowania wyroków arbitrażowych w takich przypadkach, tak jak miało to miejsce w budzącej wiele emocji sprawie Ioan Micula, Viorel Micula and others v Romania (ICSID Case No ARB/05/20).

Mimo że trybunał przyznał rację inwestorowi zarzucającemu Rumunii naruszenie zasady równego i sprawiedliwego traktowania na podstawie rumuńsko-szwedzkiego BITu, zarówno strona pozwana jak i występująca w charakterze amicus curiae Komisja Europejska uznały, że zapłata odszkodowania stanowiłaby naruszenie unijnych regulacji zasad udzielania pomocy publicznej (TDM, Outlawing Compliance? - The Enforcement of intra-EU Investment Awards and EU State Aid Law). Może się to zatem okazać pyrrusowym zwycięstwem, jako że Komisja Europejska wydała właśnie nakaz zawieszenia wykonania wyroku (Practical Law, European Commission prevents Romania from complying with ICSID award).

Obszerne streszczenie sprawy odebrania inwestorowi zachęt inwestycyjnych w najuboższych regionach państwa dostępne jest tutaj. Trybunał nie stwierdził natomiast naruszenia klauzuli parasolowej, która mogła jednak objąć jednostronne oświadczenie państwa.

Chiny przegrywają spór w sprawie metali ziem rzadkich

7 sierpnia Organ Apelacyjny WTO wydał orzeczenie w sprawie China – Measures Related to the Exportation of Rare Earths, Tungsten and Molybdenum. Jak informowaliśmy, zaskakującą apelację w tej sprawie wniosły Stany Zjednoczone, mimo że wygrały sprawę przed panelem WTO. Następnie Chiny wniosły apelację w tej sprawie przeciwko Stanom Zjednoczonym, a także dwóm innym z połączonych spraw (sprawy wniesione przez Japonię i Unię Europejską).

W Chiny swojej apelacji kwestionowały przede wszystkim brak możliwości zastosowania art. XX GATT do wyjątków od zobowiązań przyjętych w protokole akcesyjnym (o czym już pisaliśmy tu). Organ Apelacyjny podtrzymał jednak orzeczenie Panelu. Jedynym aspektem zakwestionowanym przez Organ Apelacyjny był wprowadzony przez Panel wymóg bezstronności (even-handedness) jako niezależne kryterium powołania się na art XX(g) GATT, dotyczący ograniczonych zasobów. Jednak pomimo odwrócenia w tym względzie interpretacji Panelu, Organ Apelacyjny nie uznał możliwości powołania się przez Chiny na art XX(g) w celu wprowadzenia ograniczeń w handlu metalami ziem rzadkich. 

TK Ugandy uchyla ustawę anty-homoseksualną

W lutym bieżącego roku informowaliśmy o przyjęcie przyjęciu przez Ugandę regulacji zaostrzających kary za praktykowanie a nawet zachęcanie do praktyk homoseksualnych, co, jak zwracaliśmy uwagę w marcu i w czerwcu, spotkało się ze zdecydowanym protestem społeczności międzynarodowej. Szansą dla Ugandy na odzyskane dostępu do zachodniej pomocy, bez narażania dumy tamtejszego Prezydenta Yowerima Musevenima, może być orzeczenie z ubiegłego tygodnia Trybunału Konstytucyjnego, które stwierdził, że przewodniczący izby zarządzając głosowanie zignorował protesty dotyczące braku kworum (Reuters, Ugandan court overturns anti-gay law that halted Western aid). Ustawę zaskarżył lokalny ruch walki o prawa LGB (International Law Observer, Uganda High Court Voids Anti-homosexuality Law).

Było to o tyle istotne, że Prezydent Ugandy był uczestnikiem zorganizowanego przez Prezydenta Obamę, w dniach 4-6 sierpnia, waszyngtońskiego Szczyt przywódców afrykańskich (White House, U.S. Africa Leaders Summit). Przy tej okazji miał okazję spotkać się z amerykańskim Prezydentem.

Kilka dni po ogłoszeniu wyroku, od którego możliwa jest jeszcze apelacja, w Ugandzie zorganizowano pierwszą w historii tego państwa paradę Gay Pride (Corriere della Sera, Uganda, al via il primo gay pride Ma il governo rivuole legge anti-gay).

Corte di Cassazione: ne bis in idem nie jest ogólną zasadą prawa

Zdaniem włoskiego Sądu Najwyższego, orzekającego w sprawie stosowania zasady ne bis in idem w odniesieniu do obywatela państwa trzeciego skazanego a granicą za przestępstwo popełnione na terytorium Włoch (sprawa 29664/14), można co najwyżej stwierdzić występowanie trendu do międzynarodowego uznania owej zasady. Za wyjątkiem relacji traktatowych nie sposób jednak generalnie uznać, aby miała ona charakter zwyczajowy. Skoro ne bis in idem nie stanowi ogólnej zasady prawa, tym bardziej nie sposób stwierdzić obowiązywania tożsamej ogólnej zasady prawa międzynarodowego.

***

Zdaniem sądu pierwszej instancji (La Corte di Assise)) w Trieście, zgodnie z powyższa zasadą niemożliwym było prowadzenie postępowania przeciwko obywatelowi Czarnogóry uprzednio skazanemu przez sąd w Podgoricy. Sąd apelacyjny nie zgodził się z taką oceną, a możliwość kontynuowania postępowania utrzymał Corte di Cassazione.

Sprawa argentyńskich pożyczek przed MTSem?

Sprawa argentyńskich pożyczek przybiera wyraz farsy. Najpierw Minister gospodarki Axel Kicillof stwierdził, że nie wiadomo w jaki sposób zdefiniować bankructwo Argentyny - wątpliwości takich nie podzieliła International Swaps and Derivatives Association, o czym pisaliśmy tutaj - zapewniając zarazem, że Argentyna nie traci woli spłaty zobowiązań wobec wierzycieli zgodnie z prawem (nasz post tu). 

Wzmocnieniu wyrazu oburzenia aktualną sytuacją posłużyło następnie zażądanie przez Argentynę zwołania konsultacji w Stałej Rady Organizacji Państw Amerykańskich poświęconych zagadnieniu "Restrukturyzacji długu publicznego: przypadek Argentyny i jego implikacje systemowe" (Press Releases E-277/14). Solidarność z Argentyną wyraził Sekretarz Generalnego OPA, José Miguel Insulza.

Wczoraj z kolei Argentyna złożyła w Sekretariacie MTSu dokumenty wszczynające postępowanie przeciwko Stanom Zjednoczonym w sprawie "amerykańskiej decyzji sądowej dotyczącej restrukturyzacji długu Argentyny" (Press Release No. 2014/25). Zdaniem Argentyny amerykański wyrok stanowił naruszenie jej suwerenności, immunitetów oraz praw pokrewnych. Zgodnie z Regulaminem Trybunału sprawie nie może zostać nadany bieg, do czasu ewentualnego wyrażenia zgody na jego jurysdykcję przez Stany Zjednoczone, co wydaje się nieprawdopodobne. Można zresztą założyć, że właśnie na znikome szanse, aby nad kwestią pochylili się sędziowie MTS, liczyła Argentyna.

Nowe ogłoszenia w naszym dziale ogłoszeń!

Ponownie zachęcamy do sprawdzania naszego działu ogłoszeń. W ostatnim tygodniu ukazało się w nim kilka interesujących call for papers dotyczących różnych konferencji międzynarodowych.

Życzymy powodzenia w aplikowaniu!

Zapadł kolejny wyrok w sprawie zbrodni Czerwonych Khmerów

Właśnie (7 sierpnia 2014 r.) zapadł wyrok przed Nadzwyczajnymi Izbami w Sądach Kambodży w sprawie Nuon Chea oraz Khieu Samphan. Obaj zostali skazani na dożywocie za dopuszczenie się zbrodni przeciwko ludzkości w okresie pomiędzy 17 kwietnia 1975 r. a grudniem 1977 r. (zobacz doniesienia o wyroku tutaj i tutaj). Obaj skazani pełnili wysokie funkcje w reżimie Pol Pota. 

Izby uznały, że oskarżeni brali udział w związku przestępnym, którego celem było przeprowadzenie szybkiej rewolucji społecznej, która zakładała eliminację niebezpiecznych politycznie i społecznie elementów. 

Rosja kontra Zachód: początek prawdziwej wojny handlowej?

Prezydent Putin, w odpowiedzi na ostatnie sankcje zachodnie, podpisał wczoraj dekret, który wprowadza ograniczenia w imporcie niektórych produktów rolnych, surowców i artykułów spożywczych z Unii Europejskiej (UE), USA, Kanady, Australii oraz Norwegii. Dekret jednocześnie zobowiązuje rząd rosyjski do sporządzenia szczegółowej listy produktów objętych embargiem. Lista ta została ogłoszona dzisiaj – znalazły się na niej między innymi wołowina, wieprzowina, ryby, mleko i wyroby mleczne, warzywa oraz owoce. Ograniczenia mają obowiązywać przez rok i po jego upływie mogą być przedłużone. 

Eskalacja konfliktu na Ukrainie? Możliwa kolejna agresja ze strony Rosji

Od wczoraj media grzmią o kumulacji sił zbrojnych przy wschodniej granicy Ukrainy (zobacz doniesienia tutaj i tutaj). Spekuluje się, iż wobec odbijania przez siły ukraińskie kolejnych terenów uprzednio opanowanych przez separatystów - terrorystów (gdyż niemal w każdym konflikcie wewnętrznym ostatnich czasów władze rządowe określają przeciwników tym mianem), Rosja rozważa przeprowadzenie operacji pokojowej.

Warto więc wyjaśnić, że już gromadzenie sił zbrojnych na granicy, ściąganie sprzętu artyleryjskiego, czy lotnictwa stanowi groźbę użycia siły, co jest zakazane w Karcie Narodów Zjednoczonych (art. 2 ust. 4). Jakkolwiek nazwiemy ewentualną interwencję zbrojną (operacja antyterrorystyczna, interwencja humanitarna, wyprawa Piotrusia Pana), to użycie siły zbrojnej przeciwko drugiemu państwu bez autoryzacji RB ONZ i bez uprzedniego ataku zbrojnego ze strony drugiego państwa stanowi naruszenie prawa międzynarodowego i to naruszenie normy peremptoryjnej (ius cogens) i wiąże się z odpowiedzialnością prawnomiędzynarodową agresora oraz obowiązkiem (!) reakcji ze strony innych państw.

Czy MTK może się zająć sprawą Palestyny?

To pytanie powraca w kontekście coraz gwałtowniejszego konfliktu pomiędzy Strefą Gazy a Izraelem. Z Prokurator MTK spotkał się właśnie minister spraw zagranicznych Palestyny Riad al-Malki, aby wyrazić swoje zaniepokojenie konfliktem w Gazie i ustalić, jakie mechanizmy przystąpienia do Statutu Rzymskiego odnoszą się do Palestyny.

Przypominając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ 67/19  należy wspomnieć, że Narody Zjednoczone przyznały narodowi palestyńskiemu prawo do samostanowienia i status państwa obserwatora przy NZ (non-member observer state status) zobacz tu. Zwracamy uwagę czytelników na słowo "state";  Zgromadzenie Ogólne uznało bowiem Palestynę za państwo, ale nadal można mieć wątpliwości czy Palestyna spełnia warunki aby ją za państwo uznać. Daje to możliwość na objęcie jej jurysdykcją MTK, lecz jak dotąd MTK nie otrzymał od Palestyny dokumentu, w którym zaakceptowałaby ona jurysdykcję Trybunału, ani prośby o wszczęcie dochodzenia odnośnie wydarzeń rozgrywających się w Gazie.

7 godzinne zawieszenie broni w strefie Gazy

O coraz bardziej krwawym konflikcie pomiędzy Palestyńczykami a Izraelem pisaliśmy niedawno tu, od tego czasu niewiele się zmieniło, konflikt trwa nadal. Szacuje się, że zginęło już 1777 Palestyńczyków (w tym ok. 600 kobiet i dzieci), kilkaset tysięcy ludzi ukrywa się w tymczasowych schronach, szkołach. Brakuje wody, żywności i podstawowych artykułów medycznych. Izrael posuwa się coraz dalej, codziennie media donoszą o bombardowaniu kolejnych obiektów cywilnych, jak choćby szkoły ONZ (zobacz tu), zabitych dzieciach, zabitych dziennikarzach.

Uruchomienie wypłat z tytułu argentyńskich CDSów

Tak jak sugerowaliśmy tutaj, International Swaps and Derivatives Association (ISDA) w piątek uznała, że ostatnie wydarzenia związane z niemożnością spłaty argentyńskich wierzycieli stanowiło "zdarzenie kredytowe", w konsekwencji którego inwestorzy swapów kredytowych (CDSów) maja prawo do wypłat w wysokości około 1 mld USD (FT, Argentina default triggers swaps payout).

W między czasie kolejna agencja ratingowa (Fitch) obniżyła ocenę wiarygodności Argentyny, natomiast sędzia Griesa, o którym wspominaliśmy w poprzednich postach, oddalił wniosek o zmianę mediatora (Il Sole 24 Ore, Argentina, bocciata dal giudice Griesa la richiesta di cambiare il mediatore).

Jednolity Obszar Płatności w Euro w pełni operacyjny

Po 15 latach prac, 1 sierpnia EBC ogłosił osiągnięcie pełnej zdolności operacyjnej Jednolitego Obszaru Płatności w Euro (SEPA - Single Euro Payments Area) w krajach strefy Euro. 

Stanowiąca kolejny krok integracji - po utworzeniu w 1999 r. systemu rozrachunków wysokokwotowych TARGET (zastąpiony przez TARGET 2) oraz wprowadzeniu w 2002 roku do obiegu wspólnej waluty Euro - SEPA umożliwia realizację płatności bezgotówkowych w Euro, krajowych i zagranicznych, z tego samego rachunku bankowego i na tych samych warunkach. 

W ten sposób doszło do połączenia rynków płatności detalicznych w UGW. Do systemu przystąpiły także pozostałe państwa UE oraz Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria (EBC, Jednolity Obszar Płatności W EURO (SEPA)). W krajach spoza strefy SEPA będzie wykorzystywana na potrzeby transakcji denominowanych w Euro począwszy od 31 października 2016 r. (European Commission, MEMO/14/502). 

Wejście w życie Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej

1 sierpnia 2014 r. weszła w życie Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Obecnie jej stronami jest 14 państw, natomiast 22 państwa (w tym Polska) Konwencję podpisały.

Obszerna informacja na temat Konwencji wraz z informacją o uchwale rządu w sprawie przedłożenia Konwencji do ratyfikacji zamieszczona jest na stronach internetowych Premiera: 

Indie torpedują Porozumienie o ułatwieniach w handlu

Niestety sprawdziły się przewidywania, o których pisaliśmy tu, że Indie storpedują formalne przyjęcie Porozumienia o ułatwieniach w handlu (TFA) w ramach WTO. Mimo toczących się do ostatniej chwili negocjacji nie udało się przekonać Indii do zmiany decyzji w sprawie podpisania Protokołu w sprawie zmiany Porozumienia ustanawiającego WTO, które umożliwiłoby dodanie porozumienia TFA do innych porozumień WTO. 

Jeszcze wczoraj rozmowy w tej sprawie prowadzone były pomiędzy Sekretarzem ds handlu USA Penny Pritzker i Sekretarzem Stanu Johnem Kerry, a ich odpowiednikami w Indiach. Indie stoją na stanowisku, że brak podpisania TFA w terminie nie jest problemem, gdyż może ono zostać podpisane później. Nie są też przeciwne podpisaniu tego porozumienia. Opóźnienie w podpisaniu TFA miało na celu jedynie wymuszenie na innych państwach zgody na realizację postulatów Indii w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego i możliwości odkładania zapasów z artykułów spożywczych (co może zaburzać handel międzynarodowy).

Komentatorzy są jednak zgodni, w swojej krytyce postępowania Indii. Bridges komentuje to nawet jako złamanie zasady dobrej wiary. Z kolei Financial Times, poza obszernym cytowaniem bardzo krytycznych komentarze oficjeli z USA, przytacza także krytyczne stanowisko zaprezentowane przez hinduską Federację Izb Handlu i Przemysłu. Wszyscy są zgodni, że porażka TFA może zagrozić całej WTO. TFA miało być pierwszym od czasu powstania WTO globalnym porozumieniem, mającym pokazać, że w ogóle jest możliwe dogadanie się wszystkich członków tej organizacji. Tymczasem pokazało coś wręcz przeciwnego. W komentarzach wyraźnie przewija się wątek TPP i TTIP jako mniej uciążliwych w negocjacjach alternatywach dla rozwoju handlu międzynarodowego. Problem ten poruszył nawet Roberto Azevêdo, Dyrektor Generalny WTO w swoim przemówieniu w tej sprawie stwierdził, że decyzja Indii w gruncie rzeczy uderzy w słabsze państwa, które nie mają możliwości negocjowania równie korzystnych dla nich porozumień regionalnych.

Unijne sankcje przeciwko Rosji

W reakcji na "niesprowokowane pogwałcenie przez Federację Rosyjską suwerenności oraz integralności terytorialnej Ukrainy" oraz dalsze działania destabilizujące na Ukrainie, wbrew apelom społeczności międzynarodowej o łagodzenie konfliktu, mocą Decyzji Rady 2014/512/WPZiB oraz Rozporządzenia Rady nr 833/2014  31 lipca Unia Europejska rozszerzyła program sankcji gospodarczych. 

Wcześniejsze sankcje, w postaci ograniczeń podroży i zamrożenia aktywów UE przyjęła 17 marca 2014 r. decyzją Rady 2014/145/WPZiB  i Rozporządzenia Rady 269/2014.

Od 1 lipca wchodzą w życie następujące środki ograniczające:

Kolejna wygrana udziałowców Jukosu z Rosją – tym razem przed ETPCz

Byli udziałowcy Jukosu po raz kolejny w ostatnim czasie mają powody do zadowolenia (o wcześniej rozstrzygniętych postępowaniach arbitrażowych pisaliśmy na blogu tu). W najnowszym wyroku ETPCz rozstrzygając o wysokości odszkodowania za straty poniesione przez nich na skutek działań władz rosyjskich sprzecznych z art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji przyznał skarżącej spółce rekordowe - jak na standardy strasburskie odszkodowanie – prawie 2 mld euro (1.866. 104.635). Warto dodać, że jest to najwyższe odszkodowanie przyznane kiedykolwiek przez Trybunał w Strasburgu. Niejako antycypując kłopoty z wypłatą zasądzonej kwoty, Trybunał zawarł w sentencji wyroku zobowiązanie dla władz rosyjskich do przedstawienia w terminie 6 miesięcy we współpracy z Komitetem Ministrów planu wypłat.