Rosyjski wywiad wojskowy odpowiedzialny za cyberatak w Gruzji

Do cyberataku doszło w dniu 28 października 2019 r. Zainfekowano m.in. strony internetowe lokalnych mediów i dwóch telewizji, prywatne strony internetowe i strony przedsiębiorców, a także stronę internetową gruzińskiego prezydenta, w sumie około 15.000 witryn. Jednocześnie, nie została zaatakowana infrastruktura krytyczna dla funkcjonowania państwa. Zamiast zainfekowanych witryn użytkownikom sieci wyświetlało się zdjęcie byłego prezydenta Gruzji Michaiła Saakaszwilego z napisem „I’ll be back”. Od razu po ataku pojawiły się spekulacje, że mogą za nim stać rosyjskie władze, czemu Moskwa natychmiast zaprzeczyła, wskazując jednak, że niezwiązani z rosyjskim rządem hakerzy mogli mieć swój udział  w cyberataku na Gruzję. 

Początek procesu Juliana Assange w Londynie

Niespełna rok od  aresztowania Juliana Assangea w ambasadzie Ekwadoru (nasz post), oraz po odrzuceniu przez szwedzki sąd wniosku o wydanie nakazu aresztowania (posty tu i tu), w Londynie rozpoczyna się proces ws. amerykańskiego wniosku ekstradycyjnego (Le Monde, A Londres, Julian Assange face à la justice pour tenter d’échapper à une extradition aux Etats-Unis). W przypadku wydania Australijczyka do USA, Departament Sprawiedliwości ma wnieść przeciwko niemu 18 zarzutów, zagrożonych karą łączną 175 lat pobzawienia wolności (DoJ, WikiLeaks Founder Julian Assange Charged in 18-Count Superseding Indictment).

Sąd angielski nie będzie badać meritum sprawy, jednak musi ocenić, czy zarzuty wobec Assange'a są wysoce prawdopodobne. Jego pełnomocnicy będą dowodzić, że zarzuty mają charakter polityczny a nie prawny, co mogłoby stanowić przeszkodę w ekstradycji. Ponadto można się spodziewać argumentów dotyczących gwarancji  rzetelnego procesu w Stanach Zjednoczonych i złego stanu zdrowia aresztowanego. Proces zapewne potrwa kilka lat.

Guest post: Zrównoważony rozwój w umowach handlowych Unii Europejskiej

Niedawno zatwierdzona przez Parlament Europejski Umowa o wolnym handlu (FTA) z Wietnamem może być dobrym przyczynkiem do rozważań nad skutecznością rozwiązań wprowadzanych przez UE celem realizacji zrównoważonego rozwoju poprzez swoją politykę handlową (zob. post na PPM).

Zrównoważony rozwój najłatwiej jest zdefiniować jako ideę mówiącą, że w kształtowaniu polityki powinniśmy jako społeczeństwo uwzględniać nie tylko potrzeby naszej generacji, ale również przyszłych pokoleń. Początkowo zrównoważony rozwój wiązał się głównie z ochroną środowiska oraz kontrolą eksploatacji zasobów nieodnawialnych, z czasem jednak jego zakres oddziaływania znacznie się poszerzył i uwzględnia również takie zagadnienia jak równość między państwami czy sprawiedliwość społeczna. Obecnie polityka UE dot. zrównoważonego rozwoju składa się z trzech filarów: ekonomicznego, ekologicznego i społecznego. Można zatem powiedzieć, że koncepcja ta zmierza do uzgodnienia rozwoju gospodarczego z wartościami nieekonomicznymi. Najbardziej imponująca dotychczas próba realizacji tych założeń przez społeczność międzynarodową ma miejsce poprzez Agendę ONZ 2030, tj. rezolucję Zgromadzenia Ogólnego A/RES/70/1. Określone przez nią cele SDG stanowią wytyczną dla państw. Oczywiście akt, tak jak większość rezolucji ZO, jest prawnie niewiążący, ukierunkowuje jednak w stronę mierzalnych założeń i kształtuje strukturę organizacyjną poprzez ONZ.

USA rozszerzają zakres sankcji gospodarczych wobec Iranu

Stany Zjednoczone postanowiły ostatecznie pokazać Iranowi oraz pozostałym stronom nuklearnego porozumienia z Iranem (nasz post nt. JCPOA) co sądzą o wysiłkach obejścia ich decyzji o jednostronnym zerwaniu współpracy i przyjęciu szerokich sankcji gospodarczych (post tutaj) a także o niedawnej europejskiej próbie wszczęcia procedury spornej na podstawie JCPOA (nasz post). 10 stycznia istotnemu rozszerzeniu uległ amerykański reżim sanckji pierwotnych i wtórnych.

Sprawa al Hassana dopuszczalna przed MTK

18 lutego Izba Odwoławcza potwierdziła dopuszczalność wykonywania jurysdykcji przez trybunał w sprawie Al Hassana Ag Abdoula Aziza Ag Mohameda Ag Mahmouda (o którym pisaliśmy na przykład tu), tym samym potwierdzając decyzję Izby Przygotowawczej z września zeszłego roku. 

Al Hassan jest oskarżony o zbrodnie popełnione w Timbuktu obejmujące zarówno zbrodnie przeciwko ludzkości włączając w to tortury, zgwałcenia, niewolnictwo seksualne i inne niehumanitarne akty, jak przymusowe zawieranie małżeństw i prześladowania, oraz oskarża się go o popełnienie zbrodni wojennych. Zbrodnie te dotyczą tortur, niehumanitarnego i okrutnego traktowania, wydawania wyroków pozasądowych, zgwałceń, przymusowych małżeństw, a także niszczenia mauzoleów i budowli historycznych. 

Kolejne zwycięstwo Jukosu w 15 letniej batalii sądowej przeciwko Rosji

Holenderski sąd apelacyjny uchylił wyrok sądu niższej instancji, który w 2016 r. orzekł o nieważności wyroku Stałego Trybunału Arbitrażowego z 2014 r. ze względu na brak jurysdykcji w sprawie (WSJ, Dutch Court ReinstatesOrder for Russia to Pay $50 Billion to Yukos Shareholders, CNBC, Update 2 Dutch appeals court reinstates $50 billion award for Yukos shareholders). W 2016 r. sędziowie uznali, że brak ratyfikacji przez Rosję Traktatu Karty Energetycznej – na podstawie którego wszczęto postępowanie arbitrażowe – uniemożliwia uznanie wyroku. Skutkiem wyroku apelacyjnego jest przywrócenie mocy prawnej wyroku trybunału arbitrażowego. Praktyczną konsekwencją może być egzekucja przeciwko Rosji 50 mld USD tj. najwyższego odszkodowania zasądzonego kiedykolwiek w arbitrażu międzynarodowym.

Seszele przystąpiły do Konwencji nowojorskiej 1958

'Z początkiem miesiąca do Konwencji nowojorskiej o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych przystąpiły Seszele. Tym samym państwo to w maju b.r. stanie się 162. stroną konwencji po niedawnym przystąpieniu Malediwów i Papui Nowej Gwinei.

Seszele złożyły dwa zastrzeżenia do Konwencji: stosowania na zasadzie wzajemności (tj. w odniesieniu do wyroków wydanych na terytorium innego państwa-strony) oraz handlowe (tj. Konwencja będzie miała zastosowanie tylko do wyroków w sprawach handlowych w krajowym rozumieniu tego pojęcia).

Plan prezydenta Trumpa dla Bliskiego Wschodu

W czasie wizyty w Białym Domu izraelskiego premiera Benjamina Netanyahu, prezydent Donald Trump przedstawił swój plan zaprowadzenia pokoju na Bliskim Wschodzie pod nazwą „Peace to Prosperity. A Vision to Improve the Lives of the Palestinian and Israeli People”.

Prezydent Trump obiecywał przedstawienie wizji pokoju dla Bliskiego Wschodu już w czasie kampanii wyborczej. W połowie 2019 r. została opublikowana część planu dotycząca gospodarki, zaś na część polityczną trzeba było poczekać do teraz. Za całością stoi zięć Donalda Trumpa, Jared Kushner.

Plan przedstawiany jest przez Biały Dom jako „odważna wizja pokoju” oraz „najpoważniejszy, najbardziej realistyczny i najbardziej szczegółowy plan, jaki kiedykolwiek został przedstawiony”. Amerykańska administracja chwali się również, że plan został zaakceptowany zarówno przez izraelski rząd, jak i przez opozycję Netanyahu.

PE zatwierdza Umowy UE-Wietnam o wolnym handlu i o ochronie inwestycji

12 lutego 2020 Parlament Europejski większością głosów 401:192:40 wyraził zgodę na zawarcie Umowy o wolnym handlu (FTA) między Unią Europejską a Wietnamem (dokumenty dostępne tutaj). Słowami samego Parlamentu jest to "najnowocześniejsza i najbardziej ambitna umowa kiedykolwiek zawarta między UE a krajem rozwijającym się". Parlamentarzyści poparli także zawarcie Międzyregionalnej umowy o ochronie inwestycji (BIT). Ten traktat zostanie teraz poddany procedurom ratyfikacyjnym w państwach członkowskich.

Wietnam jest drugim po Singapurze największym partnerem handlowym Unii z obszaru ASEAN. Jest też drugim państwem ASEAN z którym takie traktaty zostały podpisane. Unijno-singapurskie traktaty o wolnym handlu (EUSFTA), ochronie inwestycji (EUSIPA) oraz partnerstwie i współpracy gospodarczej (ESPCA) podpisano w lutym 2019 (zob. nasz komentarz).

Próby ratowania systemu rozstrzygania sporów Światowej Organizacji Handlu

Tak jak już wspominaliśmy na naszym blogu (zob. nasz post tu) system rozstrzygania sporów działający w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO) został, na skutek działań Stanów Zjednoczonych, częściowo sparaliżowany. W grudniu 2019 r. upłynął bowiem okres kadencji dwóch członków Organu Odwoławczego (AB), w efekcie czego jedyną osobą jaką pozostała w jego składzie jest sędzia Hong Zhao (Chiny). Brak możliwości uformowania 3-osobowego składu spowodował, że AB nie może rozpatrzyć żadnych nowych apelacji. W konsekwencji strona sporu niezadowolona z jego rozstrzygnięcia w pierwszej instancji otrzymała de facto prawo weta – wystarczy bowiem, że złoży odwołanie by zablokować „uprawomocnienie się” raportu.

Czy Al-Bashir stanie w końcu przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym?

Reuters poinformował właśnie, że obecny rząd Sudanu i grupy rebeliantów zgodziły się w czasie rozmów pokojowych w Dżubie na pojawienie się przed MTK tych, których wydania on żąda na podstawie wydanych nakazów aresztowania. Nie wskazano o kogo dokładnie chodzi, ani czy "pojawienie" się oznacza wydanie w rozumieniu Statutu Rzymskiego, natomiast w praktyce może to oznaczać przekazanie do Hagi byłego prezydenta Sudanu Al-Bashira, którego jeszcze niedawno chciano osądzić w Sudanie (pisaliśmy o tym na przykład tu). Nie jest to wykluczone, gdyż w Sudanie przedstawiono mu inne zarzuty niż te, które wymieniono w dwóch wydanych przez MTK nakazach aresztowania. W sprawie Al-Bashira mogą się więc toczyć równoległe procesy - przed sądem krajowym i międzynarodowym.

Informacje z Reuters tu. Więcej także tu.

Warto przypomnieć, że niezrealizowane "sudańskie" nakazy aresztowania wydane przez MTK obejmują jeszcze Abdela Raheema Muhammada Husseina (zobacz nasz wpis tu) oraz Ahmada Muhammada Haruna ("Ahmad Harun") i Alego Muhammada Ali Abd-Al-Rahmana.

Seminarium w Łodzi (12.02.2020): „Konsekwencje wyroku TSUE z 19.11.2019 r. (w sprawie Izby Dyscyplinarnej SN i KRS), uchwały połączonych Izb SN i postępowań przed TK”

ZAPROSZENIE

Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego UŁ

zaprasza na otwarte seminarium naukowe: 

„Konsekwencje wyroku TSUE z 19.11.2019 r. (w sprawie Izby Dyscyplinarnej SN i KRS), uchwały połączonych Izb SN
i postępowań przed TK”

Termin i miejsce: 12.02.2020 r., godz. 16.00 – 19.30, sala Rady Wydziału Prawa i Administracji UŁ
(ul. Kopcińskiego 8/12, Łódź, Bud. A poziom 0; przy dużym zainteresowaniu seminarium zostanie przeniesione do Auli Fioletowej)

Plan seminarium:

Cz. I.

1. Zagadnienia wprowadzające – prof. dr hab. Anna Wyrozumska, UŁ

2. Wyrok TSUE z 19.11.2019 r. (C-585/18 i in.), wyrok SN z 5.12.2019 r. (III PO 7/18) w sprawie KRS i Izby Dyscyplinarnej SN oraz uchwała połączonych Izb SN z 23.01.2020 r. – dr Marcin Górski, UŁ

3. Tzw. ustawa kagańcowa w perspektywie prawa międzynarodowego i prawa UE – prof. dr hab. Władysław Czapliński, INP PAN

4. Postępowania przed TK dotyczące ustroju sądów – prof. UŁ dr hab. Anna Rakowska-Trela

Przerwa

Cz. II.

Panel nt. konsekwencji omówionych w części pierwszej orzeczeń i postępowań dla czynności sędziów i pełnomocników zawodowych – moderator: prof. UŁ dr hab. J. Skrzydło, z udziałem SSA Wiesławy Kuberskiej, SSO Ewy Maciejewskiej, prof. UŁ dra hab. SSN Dariusza Świeckiego (TBC), prof. UŁ dr hab. SNSA Bartosza Wojciechowskiego

Celem seminarium jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie o konsekwencje aktualnej sytuacji prawnej dla czynności sędziów, prokuratorów i pełnomocników zawodowych.

Do aktywnego udziału w seminarium, w tym do zadawania pytań i prezentacji własnych stanowisk, zapraszamy w szczególności akademików prawa, sędziów, prokuratorów, adwokatów i radców prawnych, a także studentów WPiA UŁ. Udział w seminarium jest bezpłatny.

Ewentualne pytania prosimy adresować na: mgorski@wpia.uni.lodz.pl.

W imieniu organizatorów:

Prof. dr hab. Anna Wyrozumska

Kierownik Katedry Europejskiego Prawa Konstytucyjnego UŁ

10. rocznica śmierci Profesora Krzysztofa Skubiszewskiego (1926-2010)

Mija właśnie dziesięć lat od śmierci Profesora Krzysztofa Skubiszewskiego. Profesor zmarł 8 lutego 2010 r. w Warszawie. Ze względu na tę rocznicę IV wykład poświęcony Pamięci Profesora , organizowany przez Instytut Nauk Prawnych PAN i Centrum Europejskie UW, odbędzie się 13 lutego br. (w poprzednich latach był to październik - miesiąc urodzin Profesora). Tegoroczny wykład nt. Krzysztof Skubiszewski and the right to self-determination: past and future wygłosi prof. Peter Hilpold z Uniwersytetu w Innsbrucku.

Profesor Krzysztof Skubiszewski był człowiekiem wyjątkowym; w swoim długim i pracowitym życiu połączył kariery naukowca, sędziego międzynarodowego oraz polityka i dyplomaty. I w każdej z tych ról okazał się równie wybitny. 

Reforma UNCITRAL arbitrażu inwestycyjnego: stały mechanizm odwoławczy, mechanizm powoływania arbitrów

W dniach 20-24 stycznia w Wiedniu UNCITRAL wznowiło obrady 38. posiedzenia III Grupy Roboczej ds. reformy arbitrażu inwestycyjnego. W sesji wzięło udział 55 państw-członków Komitetu (w tym Polska), a w charakterze obserwatora przedstawiciele przeszło 40 państw, Unii Europejskiej i szeregu organizacji międzynarodowych. 20 państw (i Unia Europejska) przedłożyły na piśmie stanowiska ws. reformy. 

Zgodnie z porządkiem sesji, tematem obrad miały być:

1. stały mechanizmu odwoławczy,
2. międzynarodowy sąd inwestycyjny (MIC) (A/CN.9/WG.III/WP.185 dla pkt 1 i 2),
3. mechanizm wyboru i powoływania arbitrów (A/CN.9/WG.III/WP.169).

Ostatecznie jednak dyskusję ograniczono do kwestii 1 i 3.

Jaki model partnerstwa między Unią Europejską a Wlk. Brytanią?

Mimo wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej (zob. nasze posty), zasady dalszych relacji dwustronnych pozostają zagadką. Zważywszy na presję czasową - jak wskazywał prof. Jan Barcz stronom de facto pozostaje 5 miesięcy na negocjacje - prace nad nowym modelem współpracy podjęto niezwłocznie. 

Wraz z Umową ws. wystąpienia w październiku 2019 r. przyjęto Deklarację polityczną, stanowiącą ramy przyszłych relacji. W kontekście, obecnych choćby w Polsce, nastrojów antyintegracyjnych i haseł odzyskiwania pełni suwerenności warto odnotować kilka założeń wstępnych i zakres współpracy.

• Relacje unijno-brytyjskie będą rozwijane na fundamencie wspólnych wartości takich jak poszanowanie praw człowieka, demokracji, praworządności i nieproliferacji. Strony uznają, że owe wartości są warunkiem niezbędnym przedmiotowej współpracy i potwierdzają swoje przywiązanie do zasad multilateralizmu. Strony w szczególności będą respektować wartości chronione odpowiednio na mocy Karty Praw Podstawowych oraz EKPCz (par. 6-7). Strony potwierdziły doniosłość wysokiego poziomu ochrony danych osobowych.
• Strony wypracują zasady dalszego udziału Wlk. Brytanii w unijnych programach (par. 11-13) i dialogu sektorowego (par. 14-15).
• Obok kwestii gospodarczych (zob. poniżej) Unia będzie również współpracować z Wlk. Brytanią w: - policyjnych i sądowych sprawach karnych, - kwestiach polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obronności. Zakres partnerstwa w szczególności ma objąć walkę z terroryzmem oraz praniem pieniędzy (AML/CFT).

Drużyna z WPiA Uniwersytetu Jagiellońskiego wygrała National Rounds w konkursie Philip C. Jessup International Law Moot Court

W dniach 31.01.-1.02. w Naczelnym Sądzie Administracyjnym w Warszawie została rozegrana runda krajowa konkursu Philip C. Jessup International Law Moot Court. W tym roku problem, z którym musieli poradzić sobie uczestnicy (można się z nim zapoznać tutaj), dotyczył m.in. sukcesji państwa w odniesieniu do traktatów, konkurencyjnej jurysdykcji dwóch organów międzynarodowych, immunitetu ministra spraw zagranicznych i legalności broni autonomicznej.

National Rounds wygrała drużyna z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w składzie Roxana Krzyżowska, Bartłomiej Sendor, Justyna Sikora, Joanna Skrzypek i Anna Zymuła, nad którą opiekę sprawował dr Przemysław Roguski. Drugie miejsce zajął zespół z WPiA Uniwersytetu Warszawskiego. 

Naszych Czytelników zachęcamy do zapoznania się z informacjami na temat konkursu oraz udziału w kolejnych edycjach, w roli uczestników, trenerów lub sędziów. 

Gratulujemy zwycięskiej drużynie i życzymy powodzenia w czasie finału w Waszyngtonie!

Statystki ETPC za 2019 r.

Początek nowego roku to czas nieuchronnych podsumowań. ETPC opublikował właśnie statystki za 2019 r. Nie napawają one optymizmem, gdy weźmie się pod uwagę liczbę skarg, które czekają na rozstrzygnięcie. I tak Trybunał zanotował na koniec roku lekki wzrost liczby zawisłych spraw - 59 tys., w porównaniu do 56.250 w 2017 r. i 56.350 w 2018 r.

Na takim samym poziomie, jak w 2018 r., utrzymała się liczba wniosków o zastosowanie środków tymczasowych. Było ich 1570, z czego uwzględniono 145. 49% zaakceptowanych wniosków dotyczyło sytuacji wydaleń i spraw imigracyjnych. Niepokojący jest fakt, że na koniec 2019 r. przed Trybunałem zawisłe były aż 24.422 skargi mające charakter priorytetowy. Jest to głównie skutkiem napływu skarg dot. warunków osadzenia w Rosji oraz legalności pozbawienia wolności w Turcji.