Jak będzie wyglądała granica między Irlandią a Irlandią Północną po Brexicie?

Obecnie dobiega końca trzecia runda negocjacyjna w sprawie Brexitu. Jedną z kluczowych kwestii pozostaje nierozwiązana do tej pory wizja przyszłej granicy między Irlandią (pozostającą w UE) a Irlandią Północną (będącą prowincją Wielkiej Brytanii i wychodzącą z UE pod koniec marca 2019 r.).

RB ONZ potępia test balistyczny KRLD nad terytorium Japonii

W ciągu kilku godzin Sekretarz Generalny i Rada Bezpieczeństwa ONZ potępili ostatni z opisywanej przez nas serii testów balistyczny przeprowadzony przez Koreę Północną. 

Najpierw rzecznik prasowy Sekretarza Generalnego António Guterresa wydał oświadczenie potępiające wystrzelenie przez KRLD pocisku balistycznego z pogwałceniem rezolucji Rady Bezpieczeństwa. Guterresa podkreślił, że działanie to godzi w bezpieczeństwo regionalne i stabilność, jak również w wysiłki na rzecz stworzenia przestrzeni dla rozmów.

Pozew przeciwko BNP Paribas o udział w ludobójstwie, zbrodniach wojennych i zbrodniach przeciwko ludzkości

Na łamach PPM kilkukrotnie mieliśmy okazje prezentować postępowania przeciwko podmiotom prawa krajowego w sprawach pogwałceń praw człowieka w państwie trzecim, gdzie istotą sporu była możliwość ekstraterytorialnego stosowania prawa krajowego. 

Tak było choćby w postach 

• Daimler AG v. Barbara Bauman et al - pozew przeciwko kalifornijskiej spółce-matce w związku z zarzutami naruszenia praw człowieka przez spółkę-córkę w Argentynie,
• Kiobel et al. v. Royal Dutch Petroleum Co. et al. - postępowania przeciwko holenderskim, brytyjskim i nigeryjskim spółkom naftowym w sprawie zachęcania do i pomocy w gwałceniu praw człowieka przez rząd Nigerii,

czy wreszcie 

• Association France-Palestine Solidarité (AFPS) et Organisation de Libération de la Palestine (OLP) v Société Alstom transport SA pomocy przez francuskie spółki w izraelskiej akcji nielegalnego osadnictwa Zachodniego Brzegu.

Powyższa lista może się niebawem wzbogacić o intrygujące postępowanie wszczęte w Paryżu przez trzy francuskie organizacje pozarządowe przeciwko BNP Paribas. Stowarzyszenie prawników Sherpa, le Collectif des Parties Civiles pour le Rwanda oraz Ibuka France zarzucają bankowi, że swoimi działaniami w czerwcu 1994 r. umożliwił przeprowadzenie akcji ludobójstwa, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości w Rwandzie (Asso Sherpa, Génocide au Rwanda : Sherpa, le CPCR et Ibuka France déposent plainte contre BNP Paribas sur le fondement de complicité de génocide, de crimes contre l’humanité et de crimes de guerre).

Nowe sankcje finansowe USA wobec prezydenta i administracji Wenezueli

W piątek 25 sierpnia prezydent USA Donald Trump, reagując na ostatnie pogwałcenia praw człowieka przez władze Wenezueli, podpisał dekret rozszerzający sankcje finansowe przeciwko tamtejszym rządzącym. Amerykański sprzeciw wzbudziło w szczególności opisywane przez nas powołanie Zgromadzenia Konstytucyjnego - równolegle od prawidłowo wybranego parlamentu - i "uzurpacja uprawnień demokratycznie wybranych reprezentantów narodu" (The Washington Post, Venezuela’s vote for a constitutional assembly could destroy democracy, critics warn).

Mocą dekretu zakazano kwalifikowanych transakcji z udziałem podmiotów amerykańskich oraz w amerykańskiej jurysdykcji (White House, Presidential Executive Order on Imposing Sanctions with Respect to the Situation in Venezuela).:

Węgry zawieszają stosunki dyplomatyczne z Holandią

W miniony piątek węgierski Minister spraw zagranicznych i handlu Péter Szijjártó ogłosił, że ambasador tego państwa w Holandii został wezwany do kraju na konsultacje, a bilateralne stosunki w randze ambasadorów zostają zawieszone na czas nieokreślony (Hungarian Government, Hungary orders its Ambassador to Holland home for consultation). Podkreślił, że jest to najbardziej radykalny z dostępnych środków dyplomatycznych.

Stanowi to ciąg dalszy reakcji na wypowiedź ambasadora Holandii w Budapeszcie, Gajusa Scheltema, który w wywiadzie dla opozycyjnego periodyku 168 Ora, ostro skrytykował brak udziału Węgier w rozwiązaniu problemu relokacji osób ubiegających się o azyl w UE, wyraził obawy o poziom korupcji i wolność mediów, a wreszcie skrytykował kampanię rządu Orbana prowadzoną przeciwko finansiście i filantropowi Georgowi Sorosowi (Deutsche Welle, Hungary suspends diplomatic ties with the Netherlands). Szczególne oburzenie Węgier wzbudziło stwierdzenie, że w zakresie "bezustannego poszukiwania wrogów" i "kreowanie przeciwników wedle metod działania przegranych globalizacji i fanatyków religijnych" działania tamtejszego rządu przypominają terrorystyczne grupy dżihadystów.

TK zmienia stanowisko ws. tłumaczenia wyroków ETPCz

Zaledwie w czwartek informowaliśmy o upublicznieniu decyzji Julii Przyłębskiej o zerwaniu przez Trybunał Konstytucyjny międzyinstytucjonalnego porozumienia ws. tłumaczenia na język polski najważniejszych orzeczeń ETPCz. 

Kilka godzin po rozpowszechnieniu informacji przez media, i po apelu RPO Adama Bodnara o pomoc w tłumaczeniu 10 wyroków rocznie, rzecznik TK poinformował o zmianie stanowiska w sprawie. Rzecznik podkreślił, że Trybunał jest aktywnym uczestnikiem inicjatyw związanych z ochroną praw człowieka (Gazeta Prawna, Rzecznik TK: Trybunał chce nadal uczestniczyć w porozumieniu ws. wyroków ETPC).

Powołanie sił antyterrorystycznych G5 Sahelu

Z początkiem lipca b.r. prezydenci Mali Ibrahim Boubacar Keïta i Francji Emmanuel Macron ogłosili utworzenie wspólnych sił zbrojnych G5 Sahelu do walki z terroryzmem dżihadystów w regionie (Reuters, Le "G5 Sahel" lance sa force antiterroriste avec l'appui de la France). Inicjatywa obronna Burkina Faso, Czadu, Mali, Mauretanii i Nigru wzmocni tym samym obecny na miejscu kontyngent francuski w Barkhane i misję ONZ MINUSMA.

Na początek wspólne siły mają liczyć ok. 5 tyś., a docelowo 10 tyś członków stacjonujących w Sevare (Mali). Rozpoczęcie współpracy jest zatem spóźnione o dwie dekady wobec wyodrębnienia się Al-Ka’idy Islamskiego Maghrebu (AQIM).

Brexit: co dalej z mechanizmem rozstrzygania sporów?

Wielka Brytania złagodziła stanowisko ws. reżimu rozstrzygania sporów prawnych w zw. z Brexitem (zob. nasze posty tu i tu), odchodząc tym samym od kategorycznego odrzucenia wszelkiej "ingerencji w jurysdykcję w sprawach sądownictwa". W przeciwieństwie do kampanijnych  wypowiedzi premier Theresy May z ubiegłego roku, obecnie "konstruktywne podejście" Londyn zakłada odrzucenie bezpośredniej jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości z jednoczesnym uznaniem pewnej roli dla unijnych sędziów lub urzędników (FT, Britain softens Brexit stance on EU court ).

Analizujący możliwe rozwiązania David Davis, brytyjski sekretarz ds. wyjścia z UE, proponuje m.in. możliwość powołania specjalnych sądów lub paneli arbitrażowych składających się z dwóch członków wybieranych przez strony sporu i trzeciego wybieranego wspólnie. Zakres kognicji takiego ciała miałby obejmować zarówno wypowiedzenie współpracy na dotychczasowych zasadach, jak i wejście w życie i stosowanie, ewentualnej, nowej umowy o wolnym handlu. 

Prezes TK Przyłębska wypowiedziała porozumienie ws. tłumaczenie orzeczeń ETPCz

Prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska poinformowała ministra Witolda Waszczykowskiego o podjęciu decyzji ws. wypowiedzenia międzyinstytucjonalnego porozumienia o tłumaczeniu na język polski orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. 

Porozumienie podpisane w 2014 r. przez MSZ, MS, TK i NSA miało służyć umacnianiu umacnianiu przestrzegania standardów ochrony praw człowieka w Polsce poprzez wspólne tłumaczenie i publikację tłumaczeń najważniejszych wyroków ETPCz (MSZ, Podpisanie Porozumienia ws. tłumaczenia wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka). Dzięki inicjatywie w ciągu 3 lat przetłumaczono 105 orzeczeń lub ich obszernych fragmentów (DGP, Julia Przyłębska nie chce tłumaczyć wyroków ETPC). Jak wówczas podkreślaliśmy, wpisywało się to w szerszy kontekst działań administracji publicznej na rzecz upowszechniania praw człowieka.

Swojej decyzji sędzia Przyłębska nie uzasadniła (przynajmniej w publicznym oświadczeniu).

Z apelem, aby popularyzacją praw człowieka, w miejsce wycofujących się instytucji publicznych, zajęło się społeczeństwo obywatelskie, a w szczególności prawnicy, wystąpił RPO Adam Bodnar.

Immunitet dyplomatyczny dla żony głowy państwa podejrzanej o naruszenie nietykalności cielesnej

Republika Południowej Afryki zadecydowała o przyznaniu Gracie Mugabe immunitetu dyplomatycznego. Dzięki temu żona dyktatora Zimbabwe, Roberta Mugabe, która w pokoju hotelowym miała dopuścić się napaści na 20. letnią modelkę, mogła nie niepokojona wrócić do kraju (Reuters, South Africa has granted Grace Mugabe diplomatic immunity - source). Dziewczynie miano założyć kilkanaście szwów głowy.

Mugabe, oskarżona o pobicie modelki przy pomocy kabla elektrycznego, początkowo miała być zatrzymana na granicy przez służby porządkowe, które zapowiedziały, że nie będzie w jej przypadku stosowane wyjątkowe traktowanie. Zanim nawet podejrzana uzyskała ochronę immunitetową, nie stawiła się na rozprawę w sądzie w Johannesburgu. 

Mimo wszystkich kontrowersji wokół decyzji Minister spraw zagranicznych RPA Maite Nkoana-Mashabane o przyznaniu immunitetu (Reuters, Grace Mugabe returns home pursued by South Africa assault allegation), relacje tego państwa z sąsiednim Zimbabwe pozostają zbyt napięte, aby ryzykować ich pogorszenia z tak "błahego powodu".

Pierwsza runda renegocjacji NAFTA

Podczas gdy uwagę obywateli UE zaprzątają negocjacje Brexitowe i perspektywy ukształtowania przepływu osób, usług i towarów w relacjach z Wielką Brytanią (nasz ostatni post tutaj), po drugiej stronie Atlantyku, w dniach 16-20 sierpnia, rozpoczęto pierwszą rundę renegocjacji Północnoamerykańskiego Układu o Wolnym Handlu (NAFTA). Z tej okazji w Waszyngtonie spotkali się prezydenci USA Donald Trump i Meksyku Enrique Peña Nieto, oraz premier Kanady Justin Trudeau. Zespołom negocjacyjnym przewodzą zaś, odpowiednio, USTR Robert Lighthizer, Minister gospodarki Meksyku Ildefonso Guajardo oraz Minister spraw zagranicznych Kanady Chrystia Freeland (Reuters, NAFTA negotiators aim for 'ambitious' start to talks: U.S. official).

Oficjalnego harmonogramu rozmów, których celem ma być "dostosowanie porozumienia do potrzeb nowoczesnej gospodarki", jednak nie przyjęto (Business Insider, Here's what you need to know as NAFTA negotiations begin). Jak oświadczył Przedstawiciel ds. handlu (USTR) Robert Lighthizer chodzi przede wszystkim o wymogi gospodarki cyfrowej, ochronę własności intelektualnej kwestie pracownicze, środowiskowe, bezpieczeństwo żywnościowe a także regulacje odnoszące się do przedsiębiorstw publicznych (Reuters, Trump administration starts countdown to NAFTA talks in mid-August).

Al Arabiya ostrzega Katar i pokazuje symulację zestrzelenia samolotu

O kryzysie w relacjach między Katarem a pozostałymi państwami regionu pisaliśmy już wcześniej na blogu. Problem ten nabrał jednak zupełnie nowego wymiaru wraz z emisją w tym tygodniu przez telewizję Al Arabiya filmu, który przedstawia symulację zestrzelenia przez myśliwiec samolotu pasażerskiego (film można obejrzeć tutaj).

Film, który trwa niecałe dwie minuty, zawiera wyraźnie ostrzeżenie przed wlatywaniem przez samoloty linii Qatar Airways w przestrzeń powietrzną państw, które ogłosiły bojkot Kataru. Nagranie rozpoczyna się od ujęcia startującego z pasa lotniska samolotu, z wyraźnym napisem Qatar Airways. Samolot unosi się w powietrze, ale za chwilę dolatuje do niego myśliwiec, najwyraźniej ostrzegając, że samolot znalazł się w niedozwolonej strefie, zmusza go do lądowania, po czym samolot Qatar Airways bezpiecznie ląduje na lotnisku. Za drugim razem jednak, do samolotu podlatuje myśliwiec, który strzela w jego kierunku pociskiem. Na tym ujęcie kończy się, nagranie nie pokazuje co następnie stało się z samolotem. 

Guest Post: Problem zrzeczenia się reparacji wojennych od Niemiec

Po paroletniej przerwie ci sami uczestnicy życia politycznego w Polsce podnoszą kwestię polskich roszczeń w stosunku do Niemiec z tytułu reparacji po II wojnie światowej (DoRzeczy, Sejm: Będzie analiza dotycząca odszkodowań wojennych od Niemiec i Kaczyński zapowiada walkę o odszkodowania wojenne. Niemcy reagują, Wprost, Prezes PiS ostrzega Zachód. Przypomniał, że Polska nie zrzekła się wojennych odszkodowań, Niezależna.pl, Reparacje wojenne za zbrodnie Niemców w Polsce. Poseł ujawnia kulisy sprawy). Powtarzają własną argumentację. Ponownej analizy prawniczej nie uważam za celową - poprzedniej odsłonie sporu towarzyszyła obszerna debata naukowa. Chciałbym jednak umożliwić Czytelnikom zapoznanie się z ówczesną argumentacją i literaturą (J. Menkes, Prawne i polityczne determinanty sporu wokół Oświadczenia Rządu PRL z dnia 23 sierpnia 1953 roku w sprawie zrzeczenia się reparacji od Niemiec [w:] ) J. Menkes (red.), Prawo międzynarodowe - problemy i wyzwania. Księga pamiątkowa Profesor Renaty Sonnenfeld-Tomporek. Wyd. WSHiP im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, Warszawa 2006 s. 403-421). Poniżej sygnalizuję wybrane zagadnienia.

Odszkodowanie od Al-Mahdiego

Wczoraj Międzynarodowy Trybunał Karny wydał zarządzenie (reparation order) dotyczące odszkodowań od Ahmada Al Faqi Al Mahdi, który we wrześniu zeszłego roku został uznany winnym zbrodni wojennych polegających na zniszczeniu obiektów należących do dziedzictwa kulturowego w czerwcu i lipcu 2012 roku w Mali. Al-Mahdi przyznał się do winy i w ekspresowym tempie został skazany na 9 lat pozbawienia wolności. O jego sprawie pisaliśmy między innymi tu.

Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego - działania Unii Europejskiej

Źródło: http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2017/02/09-cultural-heritage

W ostatnich tygodniach przyspieszyły przegotowania do nadchodzącego Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018 (ERDK). Inicjatywa ta została zaproponowana przez Komisję w 2016 r. Zgodnie z treścią decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/864 zdnia 17 maja 2017 r. celem ERDK jest „zachęcanie do dzielenia się dziedzictwem kulturowym Europy i doceniania go jako wspólnego dobra, poszerzania wiedzy na temat wspólnej historii i wspólnych wartości oraz wzmacniania poczucia przynależności do wspólnej przestrzeni europejskiej”. Pula środków finansowych przeznaczonych na ten cel wynosi 8 mln EUR, z których część zostanie przeznaczona na działania w ramach programu Kreatywna Europa na rzecz sfinansowania projektów współpracy transnarodowej w dziedzinie dziedzictwa kulturowego (zob. tu). Komisja wyasygnuje także część środków na wsparcie około 10 inicjatyw o wyjątkowym znaczeniu europejskim, odnoszących się m.in. do ochrony dziedzictwa kulturowego przed klęskami żywiołowymi i katastrofami spowodowanymi przez człowieka oraz zwalczania nielegalnego handlu dobrami kultury. Ponadto, ERDK będzie wspierany przez liczne inicjatywy i projekty finansowane przez programy Horyzont 2020, Natura 2000, Europa dla Obywateli, Erasmus+, EuropejskiProgram dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (COSME) oraz europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne. 

Wchodzi w życie Konwencja z Minamata w sprawie rtęci

Dziś (16 sierpnia), po blisko czterech latach od otwarcia do podpisu wchodzi w życie Konwencja z Minamaty w sprawie rtęci. Stało się to możliwe dzięki temu, że 17 maja została ona ratyfikowana przez Unię Europejską i siedem spośród jej państw członkowskich (Bułgarię, Danię, Węgry, Maltę, Holandię, Rumunię i Szwecję, co zapewniło wymaganą liczbę pięćdziesięciu ratyfikacji. 

Nowy nakaz aresztowania wystawiony przez MTK

Dziś Międzynarodowy Trybunał Karny wydał kolejny już nakaz aresztowania dotyczący sytuacji w Libii. Tym razem nakaz dotyczy dowódcy Libijskiej Armii Narodowej Mahmouda Mustafy Busayfa Al-Werfalli'ego, któremu zarzuca się popełnienie zbrodni wojennych w czasie niemiędzynarodowego konfliktu zbrojnego w Libii.  Morderstwa, które zarzuca się Al-Werfalliemu popełniono pomiędzy czerwcem 2016 i lipcem 2017 roku, nakaz dotyczy zatem zarzutów formułowanych już po upadku reżimu Kaddafiego. 33 ofiary Al-Werfalliego stanowią osoby cywilne lub hors de combat. Oskarża się go o to, że zabił je własnoręcznie lub zlecił zabicie ich w trakcie egzekucji nie zapewniając między innymi prawa do bycia wysłuchanym przez sąd. 

Zobacz nakaz na stronie Trybunału.

TSUE potwierdził, że granica wieku 65 lat dla pilotów w transporcie lotniczym nie jest sprzeczna z postanowieniami Karty praw podstawowych UE

Na początku zeszłego miesiąca TSUE wydał wyrok w sprawie C-190/16 Werner Fries przeciwko Lufthansa CityLine GmbH, w którym uznał, że granica wieku 65 lat dla pilotów w zarobkowym transporcie lotniczym, jaka wynika z prawa wtórnego UE, nie jest sprzeczna z zakazem dyskryminacji ze względu na wiek oraz prawem do swobodnego wyboru i wykonywania zawodu, a w konsekwencji jest ważna. Skarżący w postępowaniu krajowym domagał się jedynie wynagrodzenia za dwa miesiące pracy, jakie przypadały do końca roku kalendarzowego, w którym osiągnął wiek 65 lat, jednak sąd kierujący pytanie prejudycjalne (Federalny Sąd Pracy – Bundesarbeitsgericht) powziął wątpliwości czy jedno z postanowień załącznika I do Rozporządzenia Komisji (UE) nr 1178/2011, w zakresie w jakim określa górną granicę wieku dla pilotów w zarobkowym transporcie lotniczym, nie jest sprzeczne z art. 15 ust. 1 (wolność wyboru zawodu) oraz art. 21 (równość traktowania – dyskryminacja ze względu na wiek) Karty praw podstawowych UE.

Czy zakaz groźby użycia siły ma jeszcze znaczenie?

Ostatnie 24 godziny były tak wypełnione wzajemnymi groźbami ataku ze strony zarówno USA, jak i Korei Północnej, że z pewnością przejdą do historii świata po zakończeniu zimnej wojny jako bezprecedensowe. Co do potencjału nuklearnego USA, truizmem jest powiedzieć, że określenie supermocarstwo nie jest przypadkowe, ale wynika m.in. z możliwości militarnych USA, w tym z posiadanego arsenału nuklearnego. Co do Korei Północnej z kolei, od kilku godzin wiemy już z informacji amerykańskiego wywiadu, że reżim Kim Dzong Una jest w posiadaniu technologii umożliwiającej zminiaturyzowanie bomby nuklearnej, tak aby mogła być przenoszona za pomocą pocisków, których skuteczność w praktyce Korea Północna ostatnio tak intensywnie sprawdza (więcej o informacjach ujawnionych przez The Washington Post można przeczytać tutaj). Nie mamy więc do czynienia jedynie z potencjalnie niegroźną, choć ostrą, licytacją na możliwości nuklearne dwóch dobrze uzbrojonych państw, ale stopniowo zagrożenie staje się coraz bardziej realne.

Międzynarodowy dzień ludności rdzennej

Dziś obchodzimy międzynarodowy dzień ludności rdzennej "International Day of the World's Indigenous Peoples". Szacuje się, że w 90 państwach na świecie mieszka 370 milionów ludności rdzennej, co stanowi mniej niż 5 procent całej populacji.  ONZ zdecydowała się ustanowić takie święto i objąć te ludy ochroną uznając, że są one nośnikami i spadkobiercami wartościowych, czasem zagrożonych kultur, jako że ludy te mają cechy, które odróżniają je od reszty populacji. Jakkolwiek społeczność międzynarodowa nie zawsze uznawała prawo ludów rdzennych do ochrony ich tożsamości i kultury.

W Manili (na razie) bez przełomu

W Manili trwa Forum Regionalne Stowarzyszenia Państw Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), w którym oprócz członków organizacji biorą udział również przedstawiciele m.in. Rosji, Chin, Korei Południowej, Korei Północnej i Stanów Zjednoczonych. To właśnie na Sekretarza Stanu USA Rexa Tillersona i ministra spraw zagranicznych Korei Północnej Ri Yong-ho zwrócone są oczy obserwatorów z całego świata, bowiem forum jest pierwszą okazją do spotkania w cztery oczy przedstawicieli tych dwóch państw. Jak na razie do spotkania nie doszło (w niedzielę zakończyło się spotkanie ministrów spraw zagranicznych), choć do 8 sierpnia, czyli do ostatniego dnia Forum, z pewnością będą trwały spekulacje czy Tillerson i Ri będą mieli okazję porozmawiać. W mediach pojawiły się nawet informacje, że Sekretarz Stanu USA jest gotowy zaproponować Korei Północnej wycofanie się przez USA z sankcji gospodarczych, w zamian za rezygnację przez Koreę Północną z programu broni nuklearnej (interesujący artykuł na ten temat ukazał się w sobotnim The New York Times). Amerykańska administracja dementuje jednak te pogłoski i podkreśla, że żadne spotkanie nie jest planowane.

Wszystko to ma miejsce po sobotnim głosowaniu na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ nad rezolucją nakładającą na Koreę Północną najpoważniejsze jak dotąd sankcje, które, jak szacuje się, mogą zmniejszyć roczne zyski z eksportu tego państwa o miliard dolarów. Rezolucja 2371 (2017) (tekst rezolucji znajduje się tutaj), którą zaproponowały USA, stanowi bezpośrednią reakcję na testy z pociskami balistycznymi, przeprowadzone przez Koreę Północną 3 i 28 lipca (par. 1). Rezolucja m.in. nakłada całkowity zakaz eksportu z Korei Północnej węgla, żelaza i rud żelaza (par. 9), zabrania wydawania kolejnych pozwoleń na pracę dla obywateli Korei Północnej pracujących w innych państwach (par. 12), jak również wskazuje kilkunastu wysokich rangą przedstawicieli instytucji publicznych Korei Północnej, na których został nałożony zakaz podróżowania lub których aktywa znajdujące się za granicą zostały zamrożone (Aneks 1). Rezolucja została przyjęta jednomyślnie, a członkowie Rady Bezpieczeństwa podkreślali, że sankcje nie są celem samym w sobie, ale mają skłonić Koreę Północną do powrotu do pokojowych rozmów.

Jak na razie, w Manili doszło jedynie do spotkania między ministrami spraw zagranicznych Korei Północnej i Korei Południowej, ale bez przełomu. Mimo iż prezydent Korei Południowej Moon Jae-in szuka dialogu z sąsiadami z Północy, to w czasie niedzielnej rozmowy, minister spraw zagranicznych Korei Północnej miał zarzucić południowokoreańskim władzom brak szczerości w próbach podjęcia negocjacji (więcej informacji o spotkaniu można znaleźć tutaj).

Z przyjętych dokumentów, należy odnotować wspólne oświadczenie ministrów spraw zagranicznych państw ASEAN i Rosji dotyczące koordynacji wysiłków w walce z terroryzmem i uznania pierwszorzędnej roli ONZ w podejmowaniu działań mających na celi zwalczanie terroryzmu (całe oświadczenie znajduje się tutaj).

Wejście w życie umowy stowarzyszeniowej z Ukrainą

1 września, po trzech latach od podpisania i ratyfikowania przez Ukrainę oraz wyrażenia zgody na jej zawarcie przez Parlament Europejski, a ponad pięć od parafowania, wejdzie w życie w całości Umowa stowarzyszeniowa pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą (oficjalny komunikat Rady).  O umowie i kolejnych wydarzeniach związanych najpierw z jej podpisaniem, później tymczasowym stosowaniem (od 1 stycznia 2016 r.) i ratyfikacją pisaliśmy wielokrotnie, bo to umowa międzynarodowa UE o bodaj najbardziej skomplikowanej historii (kalendarium dostępne tu). Ostatnim jej aktem było referendum w Holandii i grudniowe ultimatum premiera Rutte. 11 lipca miał miejsce ostatni akt, czyli ostateczne związanie się UE umową poprzez przyjęcie decyzji Rady o zawarciu umowy przez UE. Drogę do tego otworzyło ratyfikowanie umowy przez ostatnie państwo członkowskie czyli Holandię. Ratyfikacja ta stała się możliwa dzięki temu, że państwa członkowskie zgodziły się przyjąć deklarację w formie Decyzji szefów państw lub rządów (czyli specjalnej formy stosowanej niekiedy przez UE wówczas gdy jakiś akt nie ma podstawy prawnej w Traktatach), zgodnie z którą potwierdzają między innymi, że Ukraina nie ma statusu kandydata, umowa nie pozwala na swobodny przepływ pracowników czy że UE nie jest zobowiązana do świadczenia Ukrainie pomocy militarnej. Po jej przyjęciu najpierw w lutym (jeszcze przed wyborami) zgodę na zawarcie umowy wydała niższa izba holenderskiego parlamentu, a pod koniec maja Senat. 

Wenezuelski problem OPA

Kryzys polityczny w Wenezueli wszedł w niedzielę w nową fazę za sprawą wyborów do wenezuelskiego Zgromadzenia Konstytucyjnego. Wybory te są bowiem pierwszym formalnym krokiem do zmiany konstytucji Wenezueli i stanowią kontynuację drogi obranej przez prezydenta Nicolasa Maduro, który dąży do pełni władzy i rewolucji w państwie na wzór planów Hugo Chaveza.

Zgromadzenie Konstytucyjne, liczące 545 członków, po wyborach będzie złożone jedynie z przedstawicieli zwolenników prezydenta Maduro (nikt poza ludźmi obecnego prezydenta nie został zresztą dopuszczony do kandydowania). Oficjalne źródła podają, że w głosowaniu wzięło udział 8 milionów uprawnionych, choć opozycja wskazuje, że wydano jedynie 2,5 miliona kart do głosowania. Zgromadzenie, oprócz możliwości napisania na nowo konstytucji, może również rozwiązać obecny parlament, pozostający w opozycji do Maduro, jak również powołać komisję, której jedynym zadaniem będzie ukarać protestujących przeciwko zmianom.

To wszystko dzieje się w państwie, będącym członkiem organizacji międzynarodowej – Organizacji Państw Amerykańskich – która wśród swoich celów i zasad ma wpisaną demokrację przedstawicielską (art. 2 (b) i art. 3 (d) Karty OPA), a na przestrzeni lat stworzyła szereg instrumentów, które potencjalnie pozwalają nawet na interwencję w sprawy wewnętrzne członka OPA, który zszedł ze ścieżki demokracji (żeby wymienić chociażby Międzyamerykańską Kartę Demokratyczną z 2001 r. czy rezolucję Zgromadzenia OPA 1080 z 1991 r.). W sprawie Wenezueli okazało się jednak, że Organizacja nie jest w stanie wdrożyć w życie środków przewidzianych w tych aktach prawnych, na czele z zawieszeniem w członkostwie w Organizacji. Już w marcu tego roku Sekretarz Generalny OPA Luis Almagro wskazywał (artykuł Almagro dla The New York Times do przeczytania tutaj), że jeśli Wenezuela nie przeprowadzi wolnych wyborów i nie wycofa się z reform niszczących demokrację, OPA nie będzie miała innego wyjścia jak zawiesić Wenezuelę w prawach członka Organizacji. Wenezuela protestowała wówczas nie tyle przeciwko tak radykalnym rozwiązaniom, ale nawet przeciwko samej debacie na forum Stałej Rady OPA na temat sytuacji w Wenezueli, traktując już samą dyskusję jako ingerencję w jej sprawy wewnętrzne, sprzeczną z art. 1 Karty OPA. Nie podjęto wówczas żadnych decyzji. Kolejną porażkę OPA poniosło w głosowaniu z 19.06. br., kiedy Stałej Radzie OPA nie udało przyjąć rezolucji potępiającej działania prezydenta Maduro i wzywającej do odwołania wyborów zaplanowanych na 30 lipca, mimo iż rezolucja została wsparta przez największe państwa Organizacji (USA, Kanadę, Meksyk, Brazylię i Argentynę). Przeciwko rezolucji głosowały jednak mniejsze państwa, w tym Nikaragua i Boliwia, a część państw (Dominikana, Grenada, Trynidad i Tobago, Antigua i Barbuda) wstrzymała się od głosu (o tamtym głosowaniu więcej tutaj). To jednak wystarczyło do odrzucenia rezolucji, ponieważ zgodnie z Kartą OPA rezolucje Stałej Rady muszą uzyskać poparcie 23 państw członkowskich (2/3 członków OPA), a jedynie 20 państw głosowało za.

Jak na razie jedynie Sekretarz Generalny OPA zabrał głos w sprawie niedzielnych wyborów w Wenezueli, potępiając władze za brutalne stłumienie protestów opozycji (pełne wystąpienie Almagro jest dostępne tutaj), jak również odniósł się krytycznie do aresztowań liderów opozycji (oświadczenie Sekretarza Generalnego do przeczytania tutaj). Bardziej zdecydowanie zadziałała administracja prezydenta Trumpa, która już nałożyła na władze Wenezueli kolejne sankcje gospodarcze.

Pogłębiający się kryzys w Wenezueli będzie więc kolejnym sprawdzianem efektywności działania dla OPA, której część członków wyraźnie popiera rewolucyjne plany Wenezueli i Kuby, działając w stworzonej przez te państwa organizacji ALBA, która chce kontynuować tradycje Simona Bolivara, z założenia odrzucając demokrację i traktując USA jako głównego wroga, którego należy zwalczać wszelkimi środkami, w tym nawet za pomocą broni masowej zagłady.

Unijne postępowania w przedmiocie relokacji uchodźców bliżej rozstrzygnięcia

W ubiegłym tygodniu, 26 lipca, rzecznik generalny TSUE, Y. Bot, zaproponował w swojej opinii oddalenie wniesionych przez Słowację i Węgry skarg przeciwko tymczasowemu mechanizmowi obowiązkowej relokacji uchodźców. Opinia ta może mieć także pośredni wpływ na sytuację Polski.