ETPC rozstrzygnął dziś pierwszą skargę (z zawisłych 27) dotyczącą zmian w sądownictwie polskim wprowadzonych w ostatnich 6 latach. Skarga Spółki Xero Flor p. Polsce dotyczyła przede wszystkim dwóch zarzutów opartych na art. 6 EKPC. Po pierwsze zarzutu braku rzetelnego postępowania, z uwagi na brak zwrócenia się przez sądy krajowe, pomimo wniosków skarżącej spółki, do TK z pytaniem prawnym. Po drugie, zarzutu naruszenia prawa do sądu poprzez fakt, iż w składzie TK, który rozpatrywał skargę konstytucyjną spółki, zasiadał sędzia M.M., tak zwany sędzia dubler, czyli osoba wybrana na jedno ze stanowisk w TK, które już wcześniej obsadzone zostało przez Sejm.
Trybunał orzekł jednomyślnie naruszenie art. 6 EKPC w odniesieniu do obu zarzutów.
Po pierwsze uznał, że sądy krajowe nie uzasadniły w wystarczający sposób swoich odmów zwrócenia się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym co do zgodności z Konstytucją przepisów będących podstawą rozstrzygania. Skarżąca spółka zarzucała na wszystkich etapach postępowania, że przepisy ograniczające wysokość odszkodowania, którego mogła się domagać, były niezgodne z art. 64 Konstytucji. W tym aspekcie orzeczenie ETPC odzwierciedla niewątpliwie fakt, że praktyką sądów powszechnych była – owym czasie - dość duża niechęć kierowania pytań prawnych do krajowych i międzynarodowych organów. Paradoksalnie, z punktu zmian dokonanych w polskim sądownictwie na przestrzeni ostatnich 6 lat, praktyka ta uległa zmianie, szczególnie w odniesieniu do instytucji pytań prejudycjalnych do TSUE.
Po drugie, Trybunał uznał, że na etapie postępowania przed TK naruszono prawo skarżącej spółki do prawidłowo umocowanego sądu. ETPC nie miał żadnych wątpliwości, że sposób powołania sędziego M.M. zasiadającego w składzie rozstrzygającym skargę konstytucyjną był wadliwy, a to z dwóch powodów: poprzez wybór przez Sejm VIII kadencji w dniu 2 grudnia 2015 r. osób na miejsca sędziowskie, na które wyboru dokonał już Sejm VII kadencji oraz poprzez brak przyjęcia przez Prezydenta przysięgi od prawidłowo wybranych sędziów, a przyjęcie jej od sędziów dublerów. Biorąc pod uwagę powyższe Trybunał uznał, że skarżącej spółce nie zagwarantowano prawa do rozstrzygnięcia jej sprawy przez „sąd ustanowiony na podstawie ustawy”, ponieważ w składzie TK zasiadał sędzia M.M., którego wybór dotknięty był poważnymi nieprawidłowościami, naruszającymi istotę spornego prawa, czyli prawa do sądu. Warto odnotować, że orzekając w tym drugim aspekcie ETPC odnotował negatywną ocenę zmian w polskim systemie prawnym dokonaną zarówno przez Komitet Praw Człowieka ONZ, Specjalnego Sprawozdawcę ONZ ds. Niezależności Sędziów i Prawników, Komisję Wenecką, a także w ramach różnych postępowań w UE.
Link do wyroku:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz